Հոգևոր-մշակութային
Համավարակի հետևանքով առաջ եկած սոցիալական և կենսական այլ դժվարությունները մեծապես ազդում են մարդու հոգեկան ներաշխարհի վրա, առաջացնում տագնապային և սթրեսային տարբեր դրսևորումներ:
«Բայց բարու և չարի գիտության ծառից մի՛ կերեք, որովհետև այն օրը, երբ ուտեք դրանից, մահկանացու կդառնաք» (Ծննդ. Բ 17)։ Աստվածաշնչի առաջին իսկ էջերից մարդն իմանում է հոգու և մարմնի ախտերի փոխադարձ կապվածության ու ներգործության մասին:
Ընտանիքի արժեքն ու կարևորությունը հասկանալու համար կարևոր է նախ հասկանալ ընտանիք կազմող մարդու արժեքը, այդ մարդու կոչումը:
Ռոբերտ Կարայան վիպասանի, առակագրի, բանաստեղծի, մանկագրի, հրապարակախոսի մասին խոսել են ժամանակի երևելի մտավորականները: Նրա բանաստեղծության մասին դրվատանքի խոսքեր են ասել Իսահակյանը, Սևակը և այլ նշանավոր բանաստեղծներ ու գրականագետներ:
Պապս` ՀՀ վաստակավոր նկարիչ Արտաշես Աբրահամյանը (1921-2003), կռվել էր Մեծ հայրենականի ճակատներում ու ատելով ատում էր պատերազմը… Նրա հարյուրավոր կտավներում դուք չեք տեսնի պատերազմական թեմայով եւ ոչ մի կտավ…
…Պատահական մի կրակոց սպանեց օջախի ուրախությունը: Գինով լի բաժակները մնացին չպարպված: Ոչ ոք այդպես էլ չհասցրեց Սրապիոնին աչքալուսանք տալ առաջնեկի ծննդյան առիթով: Գինու փոխարեն արյուն հեղվեց: Հալվող մոմի նման դեռատի կնոջ ժպիտը մարեց:
