Օրերս ներկա եղա Գեղարքունիքի մարզի Թթուջուր գյուղի բնակիչ, 20-ամյա Մանվել Սարիբեկյանի թաղման արարողությանը։
Ուզում եմ խոսել իմ եւ բոլոր համաշրջանցիներիս հոգու եւ սրտի ցավի, հայ երիտասարդի կորստյան անչափելի զգացման մասին։
Մեր շրջանը սահմանամերձ է։ Մենք թանկ մարդկային կորուստներ ենք ունեցել Արցախյան կռվի տարիներին։

Երբ ծնվեց Բագրատ Ստեփանյանի առաջին որդին, հայրը երկար չմտածեց, թե ինչպես նրան անվանակոչել. վաղուց էր որոշել` որդին կրելու է Նժդեհ անունը. «Դեռ երիտասարդ էի, ընտանիք չունեի, երկար տարիներ ուսումնասիրել էի Գարեգին Նժդեհի կյանքն ու գործունեությունը, անգամ գտել նրա եղբոր թոռանը եւ թույլտվություն խնդրել՝ որդի ունենալու դեպքում նրան Նժդեհ անվանակոչելու համար: Այդպես էլ արեցի եւ հուսով եմ՝ որդիս արժանի կլինի իր անվանը»:

Էդգար Խաչատրյանը՝ իմ թոռը, զորահավաքի առաջին զորակոչիկն էր, որ կենտրոնական հավաքակայանից դուրս եկավ պատվո պահակով՝ զինվորական ոստիկանության երկու ուղեկցորդներով եւ հպարտ-հպարտ մեկնեց զորամաս… Նա այդ առանձնահատուկ պատվին արժանացել էր որպես զոհված ազատամարտիկի որդի… Զոհված որդուցս հետո ես այդպիսի երջանիկ պահ դեռ չէի ապրել այս տասնյոթ տարիների ընթացքում…

Էդվարդ Անտինյանը մասնագիտությամբ ճարտարագետ շինարար է։ Ծնվել է Լոռու Մարգահովիտ գյուղում։ Ինչպես ինքն է ասում. «Հայրենի եզերքի մարդկանց հետ է եղել շենացնելու, նեղության ժամանակ եւ պատերազմելիս»։
«Վերադարձ» գրքույկը, որ բաղկացած է «Խենթերս», «Վերադարձ», «Հեթանոս երգեր» եւ այլ խորագրերից, անկեղծ ու գեղեցիկ ձոն է նվիրված հայրենիքին, հայրենի հողը հերկող ու պահող իր ընկերներին, հայ զինվորին ու նրա զենքին, հայոց բանակին։ Որ հեղինակը ակնհայտորեն չի հավակնում ներկայանալ որպես բանաստեղծ, լավագույնս վկայում է գրքույկի «Նախերգը». /Մի շիվ եմ սրել այգուս ոստերից/ Ուզում եմ հոգուս լսածը փրկել/ Հոգուս լսածը երգ է հոգեթով/ Ուզում եմ ձեզ տամ՝ անեղծ ու շիտակ/ Կամ երգեք ձայնի զնգուն արծաթով/ Կամ էլ դնդնաք գոնե քթի տակ/։

Հնագույն մի ավանդություն կա` պատմում են՝ իբրև թե դարեր շարունակ Ակնաղբյուր գյուղի ծերերը այս ծառի մոտից են իրենց որդիներին բանակ կամ պատերազմ ճանապարհել ու հետն էլ հորդորել.
-Որդի, Զորավարի աղբրից ջուր խմիր, ձեռքդ Վարդանի ծառին քսիր, ու քեզ չարուչոռ չի դիպչի…
Ու նորից զորակոչ է հայրենյաց հողում… փառքդ շատ, Տեր, ուրեմն կանգուն է Հայոց բանակը, ուրեմն կապրի հայոց աշխարհը…
Արդեն քանի տարի «Հայ ասպետ» կրթադաստիարակչական բարեգործական հիմնադրամը նոյեմբերի վերջին կիրակի օրը մեկնում է Տավուշի մարզի Ակնաղբյուր գյուղ, որ շրջակա գյուղերի զինակոչիկ հայորդիներին հայոց բանակ ճանապարհի եւ տոն դարձնի այն հնագույն սովորույթը, որը կոչել ենք «Վարդանանց կանչ»: