Հոգևոր-մշակութային

Եգիպտական հողի վրա հաստատված առաջին հայի մասին եղած տեղեկությունը վերաբերում է մ.թ.ա. I դարին: Հռոմեական Սալլյուստոս պատմիչը, որը երկար տարիներ կառավարել է Եգիպտոսը, (Salluste մ.թ.ա. 86-35 թթ. Jugurtha գրքում), գրում է, որ Եգիպտոսում շատ հայեր են ապրում և իշխող դիրք ունեն։
Եգիպտոսի պատմական Թեբե քաղաքում III դարից մեզ է հասել Խոսրով անունով մի հայի տապանաքար հետևյալ հունարեն արձանագրությամբ. «Խոսրով, հայ տեսնելով զարմացա»։

Աշխարհահռչակ գիտնական Վիկտոր Համբարձումյանը, ինչպես շատ հայոց մեծեր, կյանքի մայրամուտին հոգեկան պահանջ է զգացել իր անցած ճանապարհի մասին կիսվելու հարազատ ժողովրդի հետ, գրի առնելու իր հուշերը։ Եվ գրի է առել, բայց ընդամենը… 4 էջ։ Հուշագրությունը, որ վերնագրել էր «Կյանքիս հիմնական պահերը», փաստորեն, մնացել է կիսատ։

Հայ-լեհական բարեկամությունն ու մշակութային կապերը դարերի պատմություն ունեն։ Լեհաստանի հայ գաղթօջախը բացառիկ կարևոր դեր է խաղացել երկրի հասարակական-տնտեսական ու մշակութային կյանքում։ Հայերին բազմաթիվ արտոնություններ են տրվել Լեհաստանում, ունեցել են մեծ հեղինակություն։ Հայ զորախմբերը լեհական բանակի կողքին հերոսաբար կռվել են Լեհաստանի թշնամիների դեմ։

Գևորգ Նալբանդյանի ծննդյան թվականն անհայտ է, միայն գիտենք, որ ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Այնթապ քաղաքում։ Մեծ եղեռնի տարիներին կորցնելով ծնողներին ու հարազատներին՝ որբախնամ կազմակերպությունների շնորհիվ ստանում է երաժշտական կրթություն։ Հայտնի է, որ երաժշտության տեսությունն ուսուցանել է անձամբ Մեծն Կոմիտասը։