Արցախյան պատերազմի տարիներին ուսուցչուհի էի Գորիսի N 5 դպրոցում, միաժամանակ որպես թղթակից գնում էի թեժ գիծ, գրում սահմանին խրոխտ ու աներեր կանգնած քաջ տղաների մասին։ Շատ ժամանակ է անցել այն օրերից, շատ ջրեր են հոսել, բայց ոչինչ չեմ մոռացել, բոլորին հիշում եմ եւ կարոտում։ Հաճախ եմ թերթում օրագրային գրառումներս, հոգիս փոթորկվում է, ծառս լինում։ Որտե՞ղ եք դուք, ինձ հարազատ դարձած զինվորներ, կռվող տղերք։ Որտեղ էլ լինեք, մեր այս խելահեղ մոլորակի որ անկյունում, ես ձեզ երջանկություն եմ մաղթում։

«Նարոտ-կարոտ». այս վերնագիրն է կրում «Սասուն» համույթի ռազմահայրենասիրական երգերի նոր տեսասկավառակը, որի շնորհանդեսը փետրվարի 3-ին տեղի ունեցավ պաշտպանության նախարարությունում` նախարար Սեյրան Օհանյանի անմիջական նախաձեռնությամբ:
Համույթի ղեկավար Անդրանիկ սարկավագ Մանուկյանի հեղինակած սկավառակում տեղ են գտել տասներկու հայրենասիրական երգ եւ մարտական պար: Համույթը ուղեւորվել է Արեւմտյան Հայաստան եւ յուրաքանչյուր գավառին բնորոշ երգ-երաժշտությամբ, պար ու տարազով ամբողջացրել տեսահոլովակների նկարահանումը:
Նման նախաձեռնությունների նշանակությունը հայ զինվորի ռազմահայրենասիրական դաստիարակության գործում կարեւորեց ՊՆ հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետի տեղակալ Ֆելիքս Պողոսյանը եւ տեղեկացրեց, որ տեսասկավառակի մեծ քանակություն կառաքվի զորամասեր:

Հայոց բանակի 19-ամյակին ընդառաջ` Երեւանի Խաչատուր Աբովյանի անվան պետական մանկավարժական համալսարանի ուսանողական խորհրդի անդամները, խորհրդի նախագահ Վոլոդյա Գասպարյանի գլխավորությամբ, հունվարի 23-ին ուղեւորվեցին Հայաստանի Տավուշի մարզի սահմանամերձ զորամասերից մեկը:
2003 թթ.-ի վեր համալսարանի ուսանողական խորհուրդը նախաձեռնում է նման այցելություններ. «Տարվա ընթացքում հինգից վեց անգամ այցելում ենք զորամասեր: Մեր գործունեության հիմնական ուղղություններից մեկն ենք համարում բանակի հետ համագործակցությունը, քանի որ բանակը երիտասարդ ուժի խտացումն է»,-նշեց Վ. Գասպարյանը: Այս տարվա առաջին այցելության վայրը պատահական չէր ընտրված` ուսանողները գիտակցում են սահմանային գոտիներում ծառայող զինվորների առաքելությունը:

Ինձ համար մեծ պատիվ է գիտակցելը, որ արդեն հասուն, 19-ամյա երիտասարդ է մեր բանակը։ Մեկը, որ իր աչքով է տեսել մեր բանակի ստեղծման դժվար ու հերոսական օրերը, եղել հենց ակունքներում, բանակի հասակ առնելը, հզորանալը ցնծությամբ, անձնական ուրախության պես պիտի ընդունի, իսկ թերությունները` սրտի ցավով: Դա իմ անձնական հպարտությունն է: Եվ իմ անձնական ցավը: Բանակի մերօրյա ամեն մի ձեռքբերում` նոր զորամաս եւ այլն, ինձ համար համարժեք է ազատագրված հողի մի պատառիկի, որի վրա ծիլ եմ նշմարում… Դա էլ հաղթանակ է, որովհետեւ եթե ճակատագրի բերումով ծնվել ես այս հողակտորի, այս լեռնակղզու վրա ու շրջապատված ես կոնկրետ այս հարեւաններով, ուրեմն երկրիդ բանակը կատարյալ պիտի լինի, որովհետեւ հաղթելուց հետո (իսկ այդ իրավունքը մենք արդեն նվաճել ենք) իրավունք չունես մի ակնթարթ անգամ թուլանալու։ Հաղթանակը ոչ միայն շահել, այլեւ պահել է պետք։

Եթե զորամասերը մեր բանակի ուժն են, ապա հոսպիտալները՝ խիղճը։ Երբ բուժում ես զինվորին, ամենալավ դեղը փորձին ու մասնագիտական հմտությանը հավասար խիղճն է։ Ես բժշկի խղճի, համակ ուշադրության, բարության վկան եմ եղել կենտրոնական կլինիկական զինվորական հոսպիտալում։ Չեմ կարող ասել, թե ինչպիսին է ամբողջ հոսպիտալը, բայց այն, ինչ տեսանք, այն վերաբերմունքին, որ մենք արժանացանք կլինիկայի կրծքային վիրաբուժության բաժանմունքում, մեր սիրտը ափեափ լցրեց շնորհակալական զգացումով։

Աշոտ Ռուդոլֆի Չախոյանը ծնվել է 1972թ.։ Ավարտել է Խաչիկ Դաշտենցի անվան թիվ 114 միջնակարգ դպրոցը։ 1991թ. ընդունվել է «Գալիք» համալսարանի իրավագիտության եւ մենեջմենթի բաժինը։ 1993-ի գարնանը՝ հաջողակ գործարարի իր գործունեությունը Մոսկվայում թողած՝ վերադարձել է հայրենիք եւ ծառայության անցել Հատուկ նշանակության գնդում։
Մասնակցել է Խնձորեսկի, Կոռնիձորի պաշտպանական, Մարտակերտի, Քարվաճառի ազատագրական մարտերին։ 1994-ի հունվարի 31-ին Քարվաճառի բարձունքներից մեկում Աշոտը զոհվեց՝ փրկելով ընկերների կյանքը։

Արցախյան հերոսամարտին նվիրված գրականությունը հարստացավ եւս մեկով. «Էդիտ Պրինտ» հրատարակչությունը լույս է ընծայել արձակագիր Հովիկ Վարդումյանի «Կանթեղ» վեպը, որը ազատամարտիկի թվով 12-րդ գիրքն է։
Տարբեր տարիներին հրատարակվել են «Այսպիսի պատմություն», «Հրեշտակների հովիտը», «Այսպես են մեռնում արծիվները», «Աստվածների կանչը», «Գրոհայինների հրամանատարը», «Լաբիրինթոս», «Շուշիի ազատագրումը», «Վիպակ տղամարդկանց համար», «Անահիտ աստվածուհու վերադարձը», «Զրույցներ Հրանտ Մաթեւոսյանի հետ» ժողովածուները, ինչպես նաեւ մանուկների համար գրված «Ինը թզուկ նվագում են պարկապզուկ», «Ավիկի Այբ-ն ու Բեն-ը» գրքերը։