Language:

  • Հայերեն
  • Русский
  • English

Հոգևոր-մշակութային

ԴՊՐՈՑԱԿԱՆԻ ՓՐԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

Երբ Ալմա-Աթա քաղաքի հայ ընտանիքի մանուկներից մեկը պետք է էքսկուրսիա գնար Տյան Շանի լեռները, նրա հավատացյալ ու բարեպաշտ տատիկն ասում է.
«Ճանապարհից առաջ Ներսես Շնորհալու «Հավատով խոստովանիմ»-ի Խաչի պահպանության աղոթքը մինչև չկարդաս ու չխաչակնքես, չեմ թողնի, որ գնաս»։ Երեխան էլ դժկամությամբ ու շտապելով, բայցեւայնպես համաձայնում է կարդալ աղոթքը, ու երեսը խաչակնքելով՝ դուրս է թռչում տանից։
Ճանապարհին դժբախտություն է պատահում. ավտոբուսը ձորն է գլորվում, ու բոլոր երեխաները զոհվում են, եւ միայն այդ հայ երեխան է ողջ մնում։

Մի տարեց ծանոթ կին պատմեց հետեւյալը. «Երբ որպես բուժքույր հերթապահում էի Երեւանի հիվանդանոցներից մեկում, այդ օրը մի ծանր հիվանդ բերեցին, որն արտաքնապես առողջ էր երեւում, բայց անհասկանալի մի ցավից անընդհատ գոռում էր ու օգնություն խնդրում։ Բժիշկները շատ քննեցին, բայց այդպես էլ ոչինչ չհասկացան, ու միայն ցավազրկող դեղեր էին տալիս, որոնք, միեւնույնն է, չէին օգնում։ Ինձ նշանակեցին նրան խնամող։

Գերության մեջ հայտնված ազերու հետ իր տան պատշգամբում զրուցում էր Սուրիկը։ Գերուն ճանաչում էին ջոկատի տղաները, նա հայտնի էր յուրայինների մոտ իր հեղինակությամբ, պատերազմի դաշտում իր դաժանությամբ ու հայատյացությամբ։ Գիտեին նաեւ, որ մեծ կարողությունների տեր է։ Սուրիկը լուռ էր, ինքնամփոփ։ Ազերին, դա լավ նշան համարելով, անընդմեջ խոսում էր, փորձում համոզել Սուրիկին. «Կարդա՛շ, լեզուդ ինչ կպտտի, ինչքան՝ ոսկի, փող, մալ, դովլաթ, գիշերս լուրն ուղարկեմ՝ առավոտը չբացված` էստեղ լինի։ Ապահով մինչեւ կյանքիդ վերջ կապրես։ Իմ մահը քեզ ի՞նչ կտա։ Խնդրում եմ` բաց թող ինձ, գնամ հասնեմ մորս, ընտանիքիս, երեխաներիս, եղբայրներիս»։

ՍԵՐԸ՝ ԱՓԻ ՄԵՋ

Գեւորգ Դավթյանը զոհվեց 1994-ի ապրիլի 25-ին, Թալիշի բարձունքին։ Գեւորգի մահվանից անցել է 18 տարի։ Ալինան դժվարություններով զոհել, մեծացրել է իրենց երեք երեխաներին՝ Քրիստինեին, Գայանեին, Սերյոժային։ Չորս թոռնիկներից մեկը կրում է պապի անունը։ Տարիներն անցնում են, իսկ Ալինան չի դադարում նամակներ գրել ամուսնուն։ Գրում է չափածո ու արձակ, կիսում է իր խոհերը, մտորումները, դժվարին պահերին հարցումներ է անում, եւ ամուսինը հուշում է, օգնում, որ գտնի այդ հարցերի պատասխանները։ Պատասխանները գտնում է երազում կամ արթմնի։ Վերջերս լույս տեսավ նրա ստեղծագործությունների ժողովածուն:

ՍՐԲԱԼՈՒՅՍ ՄՅՈՒՌՈՆ

Ին՞չ կազմություն ունի մյուռոնը:
Մյուռոնը քրիստոնեական բոլոր եկեղեցիներում օծման համար սրբազան բուրավետ յուղ է, որ կաթողիկոսի օրհնությամբ ու ձեռքով պատրաստվում է ձիթապտղի յուղից, որին խառնվում է բալասան և 40 տեսակի հոտավետ ծաղիկներ, փայտեր ու բույսեր:
Որտեղի՞ց է սկիզբ առնում մյուռոնը կամ մեռոնը:
1669 թվականի հայկական մագաղաթյա «Պատմություն մեռոնօրհնության մասին» ձեռագրում, իհարկե նաև Աստվածաշնչի (Ելք 30:22-30) ու Ավետարանի մի շարք գլուխներում Մեռոնի խորհուրդն իր լավագույն արտահայտությունն է գտել:

ՀԵՌԱՎՈՐ ՏՈՒԼԱՅՈՒՄ ԱՊՐՈՂ ՄԻ ՀԱՅՈՒՀԻ...

Ազատագրական պայքարի առաջին օրերին, երբ զինված թուրքերը ինքնավստահ ու լկտի գործողությունների էին դիմում սահմանամերձ բնակավայրերում, այլ հնար չկար՝ մեզ նույնպես հարկավոր էր զինվել։ Եվ ուզում եմ հատկապես նշել հայուհիների, հայ մայրերի ցանկությունը, մտահոգությունը` ամեն կերպ մեզ օգնելու, սատարելու, զենք ձեռք բերելու, զինվելու համար։ Օգնելու, սատարելու նրանց ցանկությունը շատ մեծ էր, երբեմն լինում էին հետաքրքրաշարժ դեպքեր, սակայն ամենակարեւորն այն է, որ ուզում եմ չմոռացվեն այդ անունները…
Երեւանում մորաքրոջս 80-ն անց Աշխեն սկեսուրը մի օր կանչեց, թե. «Սեյրա՛ն, բալա՛, գնում ես, Շուղի պապին վերցնում ես, գնում ես էս ինչ տեղը, շենքի արեւելյան պատի տակը փորում եք, զենք կա ու պատրոն…»:

ՄԵՐՕՐՅԱ ՀՐԱՇՔՆԵՐ

Այս վկայությունը Հայաստան տեղափոխված մի հայ երիտասարդ պատմեց, որը մի ժամանակ Իրանում ապրելով՝ ստիպված մասնակից է եղել Իրանա-Իրաքյան պատերազմին. «Ինձ որպես զինվոր տարան պատերազմ։ Շուրջ բոլորս մահմեդականներ էին, ու ինձ որպես քրիստոնյա դժվար էր նրանց հետ ծառայել, բայց ամեն օր առանձնանալով՝ թաքուն խաչակնքվելով աղոթք էի անում ու մեր Տեր Հիսուսին խնդրում, որ ինձ անփորձանք տուն վերադարձնի։ Մի անգամ, երբ գիշերային պահակազոր ծառայության ուղարկեցին, պոստում կանգնած ժամանակ, անկախ ինձանից սկսեցին չար եւ անհանգստացնող մտքեր այցելել։ Սկզբում բանի տեղ չդրեցի ու շարունակում էի տարածքը հսկել, բայց հետզհետե այդ մտքերը սկսեցին իշխել վրաս, ինքնասպանության մղելով։