Հայ ռազմիկ կնոջ կերպարը Արցախյան պատերազմից հետո չի ձեւավորվել։ Հայոց պատմությունը վկայում է, որ ազգային ազատագրական պայքարում ընդգրկված են եղել նաեւ հայ կանայք եւ տղամարդկանց կողքին, տղամարդկանց հետ հավասար պաշտպանել են հարազատ հողը, սխրանքներ են գործել, հերոսացել են։ Արցախյան պատերազմում այդ կերպարը վերածնվեց։ Հայրենասիրությունը եւ ինքնազոհությունը միայն տղամարդուն չէ բնորոշ, եւ հայրենիքը պաշտպանելու, մեր հողը մտած պապենական ոսոխի ճանապարհը փակելու պարտավորությունը միայն տղամարդուն չի վերապահված։ Ես հասկանում եմ, թե Դուք ինչ եք պատկերացնում՝ ասելով «հայուհու ազգային-ավանդական կերպար», բայց չեք կարող չընդունել, որ հայուհու մեր տեսակն էլ կա՝ հայրենասեր, քաջ, անձնազոհ…

Նա, ով մեկ անգամ համարձակվում է թռչել, այլեւս երբեք չի կարողանում մոռանալ այդ զգացողությունը: Այդպես եղավ եւ Քրիստինե Իլիկչյանի պարագայում. նա ավելի քան քսան տարի առաջ` 14 տարեկանում, կատարեց իր առաջին թռիչքը պարաշյուտով: Ինչպե՞ս նա հայտնվեց երկնքում: Մի անգամ դպրոց էր եկել պարաշյուտային սպորտի ֆեդերացիայի հրահանգիչներից մեկը եւ աշակերտներին առաջարկել, որ սովորեն թռչել: Թեպետ Քրիստինեն երկու տարով փոքր էր թռչելու համար թույլատրելի տարիքից, որպես նման ցանկություն արտահայտած միակ աղջկա՝ նրան թույլ տվեցին: Հայաստանի ազգային հավաքականի կազմում մասնակցեց բազում մրցումների: Ավելի քան 1800 թռիչք է կատարել, սակայն ամենահիշվողը առաջինն էր, քանի որ առաջին անգամ կյանքում հայտնաբերեց, որ մի տարածության մեջ է, ուր բռնելու տեղ չկա.

«Այդ հաղթանակները մեզ ոգեղեն սնունդ են տվել, կոփել մեր ազգային ինքնագիտակցությունն ու պայքարելու կամքը, մղել սխրագործությունների, դարձրել մեկ միասնական բռունցք՝ պատրաստ ամեն վայրկյան մահվան դատավճիռ կայացնելու նրանց համար, ովքեր կփորձեն թեկուզ մեկ ակնթարթ խաթարել ազգի անդորրը, ոտնձգություն կատարել նրա նվիրական արժեքների նկատմամբ։
…Եվ եթե մորը կորցրած զավակը որբ է, ապա հայրենիքից հեռու մարդը նման է քամուց քշված տերևի, որ ամեն անգամ բնության քմահաճ վերաբերմունքով քշվում է մի վայրից մյուսը։

Մարշալ Հ. Բաղրամյանի անվան ուսումնական զորամասի շտաբի պետ փոխգնդապետ Վահրամ Օհանյանը ծնվել է Հադրութում։ Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Երեւանի գյուղատնտեսական ինստիտուտ։ 1987-89թթ. Վ. Օհանյանը ծառայել է խորհրդային բանակում։ Զորացրվելուց հետո շարունակել է ուսումը։ 1993-ի ապրիլ ամսից ծառայության է անցել պաշտպանության բանակում եւ մինչեւ հրադադարի հաստատումը, մասնակցել է զորամասի բոլոր մարտական գործողություններին։ Ծառայության ընթացքում զբաղեցրել է տարբեր հրամանատարական պաշտոններ: Սովորել է Ռուսաստանի Դաշնության համազորային ակադեմիայում։

Ծնվել եմ 1958 թվականի հունվարի 6-ին, Երեւանում։ Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո զորակոչվել եմ խորհրդային բանակ։ Մասնագիտությամբ ավտոմեխանիկ եմ, սակայն չկա կենցաղում կիրառվող մի արհեստ, որին չտիրապետեմ։ Ինչ անում եմ՝ անում եմ սիրով։ Տունը հիմքից մինչեւ վերջ կարող եմ կառուցել, այգի տնկել, ծաղկանոց ստեղծել, այդ ամենը ճաշակով ձեւավորել։ Ընկերներս, մտերիմներս իմ կատարած գործի մեջ արվեստ են տեսնում, եւ դա ինձ միշտ ուրախություն է պատճառել, դրանից հոգեկան բավարարվածություն եմ ստացել։

Դաշքեսանի շրջանի Խաչակապ բնիկ հայկական գյուղում է գտնվում Սուրբ Թարգմանչաց վանքը, որը, ըստ Հ. Ղանալանյանի, կառուցել է Մ. Մաշտոցը՝ շրջելով եւ լուսավորություն տարածելով Հայաստանով մեկ: Վանքի բակի աղբյուրի կողքի խաչքարին փորագրված է. «Սուրբ խաչս բարեխոս ի տեր Յովանիսի հոգուն ամեն, թվին ՌԾԷ (1608թ.)»։ Ըստ ավանդության, կամենալով հրաշք ցույց տալ ժողովրդին, սուրբ Մաշտոցը գավազանով հարվածում է քարին եւ բխում է այդ աղբյուրը: Եվ սակայն հրաշքը ունի իր շարունակությունը՝ 1989թ. մայիսին խաչակապցի Իսահակ Բաղյանը վտանգելով իր եւ ընտանիքի անդամների կյանքը, վերջինը թողնելով ծննդավայրը, մեծ դժվարությամբ իր հետ Հայաստան է բերում Թարգմանչաց վանքի խաչքարը։

Տիրոջ առաջին գալուստը շնորհի ու ողորմության համար էր, որը եղավ ծածուկ, հեզությամբ ու խոնարհությամբ, իսկ երկրորդը՝ արդարության ու տանջանքների, որը լինելու է բացահայտ՝ Հոր փառքով, լուսեղեն ամպով, հրեղեն կառքով, չորեքկերպյան աթոռով ու բարկությամբ՝ ըստ այս խոսքի. «Մեր Աստվածը պիտի գա հայտնապես, եւ մեր Աստվածը պիտի չլռի, Նրա առջեւ հուր պիտի բորբոքվի, եւ Նրա շուրջը՝ սաստիկ մրրիկ» (Սաղմ. Թ 3): Առաջին գալուստը մեղմ եղավ, ինչպես Եղիային մոտեցավ մեղմ օդի ձայնով (տե՛ս Գ Թագ. ԺԹ 12), իսկ երկրորդը լինելու է խստաշունչ հողմով, որը լեռներ է քանդելու եւ վեմեր խորտակելու: