– Եթե դու խուսափես նույնիսկ իմ որդիների սրից, ես քեզ կգտնեմ: Կգտնեմ անգամ գերեզմանում, որտեղ դու կփորձես թաքնվել աստվածների պատժից, – զրնգաց նրա ձայնը:
«Եթե բոլոր հայուհիներն այսպիսին են, ապա հայկական հարցը միշտ կհետապնդի մեզ», – ցնցված մտածեց արքայից արքան` սարսափած լքելով պալատը:
Թորգոմը բարձրացրեց իշխանի գլուխը, և Սլովենան արագ նրա կիսաբաց բերանը լցրեց իր մոտի սրվակի պարունակությունը: Այնուհետև Թորգոմը խնամքով գրկեց իշխանին և ձեռքերի վրա տարավ պալատից:
Սլովենան ու Փառանձեմը տագնապած իրար նայեցին ու հասկացան միմյանց:

…Մանկության տարիներից Սադայը հաճախ երազում տեսնում էր գետի հունից դեպի վեր` եկեղեցու մոտ բարձրացող քարե աստիճանները, տեսնում էր այդ աստիճաններից ներքև սալահատակ հարթակը և այդտեղից դեպի գետի զառիվեր ափը սլացող նույնպիսի սալահատակ նեղլիկ փողոցը: Մինչդեռ այդ օրը, երբ բժիշկ Աբասալիևի հետ վերադառնում էին չկայացած ճանապարհորդությունից, Սադային թվում էր, որ թե՛ այդ եկեղեցին, թե՛ այնտեղ տանող քարե ճանապարհները, թե՛ նրա քարեղեն պատերը, թե՛ այդ արտասովոր, հինավուրց, Վուրագըրդի միակ փողոցը տեսնում է կյանքում առաջին անգամ:

Բերձորի Վահան Թեքեյանի անվան թիվ 1 միջն. դպրոցի դահլիճում մարտի 24-ին կայացավ ռեժիսոր Սամվել Թադևոսյանի «Միացում» փաստագրական ֆիլմի առաջին ցուցադրումը (նկարահանված Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնում): Ցուցադրումից առաջ Ս. Թադևոսյանը ասաց.
-Երջանիկ եմ, որ ներկայացնում եմ իմ՝ ևս մեկ հայ մարդու հաշվետվություն. սա պարտքի գիտակցում է: Պատահական չէ, որ առաջին ցուցադրումն անում ենք Արցախում. երեկ Ստեփանակերտում էինք, այսօր այստեղ՝ Բերձորում, իսկ Երևանում կցուցադրվի մարտի 25-ին: Երկար տարիների աշխատանք է այս ֆիլմը՝ իմ երազանքը, որն իրականացավ Մոսկվայում գործող «Հայաստան» մշակութային ընկերության տնօրեն Տիգրան Մանասյանի և նրա հոր՝ Լևոն Մանասյանի ֆինանսավորմամբ:

Հարգելի սպաներ և զինվորներ
Հայոց բանակի,
Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցում այսօր մեր Տիրոջ` Հիսուս Քրիստոսի Սուրբ Հարության տոնն է նշվում: Այս մեծասքանչ տոնին, «յարեաւ Քրիստոս» ավետիսով, Հայոց բանակի հոգևոր սպասավորների և իմ անունից օրհնություն ու բարեմաղթանքներ ենք բերում զորահրամանատարներին, զինվորներին և հավատավոր համայն ժողովրդին:

Անկեղծ ասած` ամեն անգամ, երբ հանդիպում եմ որևէ հաջողության հասած երաժշտական կոլեկտիվի անդամների, և նրանք պատմում են իրենց հաջողություններից, ձեռքբերումներից, ակամա հիշում եմ մեծն Կոմիտասին։ Հիշում եմ տխրությամբ ու նաև հպարտությամբ։ Բարձրանում էր աշխարհի բեմերը, և Եվրոպայի երաժշտասեր հասարակությունը զարմանքով նայում էր հոգևորականի հագուստով այդ հայորդուն, որը ծոցագրպանից հանելով երաժշտական գործիքը, սկսում էր նվագել։ Սկզբում զարմացած, ապա գերված ու դյութված հասարակությունը ավարտից հետո մի պահ քարանում էր, ապա հնչում էին որոտընդոստ ծափահարություններ։ Դրանք իմ, մեր հպարտության ակնթարթներն էին։ Ապա տխրությամբ, թախիծով հիշում եմ մեծ երաժշտի վերադարձը հայրենիք, որտեղ նրան դիմավորողները իր երաժշտախմբի մի քանի սաներն էին։

Մանուկ օրերի հիշողությունները անցնող տարիների հետ, երբ նորից այցի են գալիս., իրենց հետ խնդություն, ջերմություն են բերում։ Դեմքերն ու դեպքերը այնքան են քեզ հարազատ, որքան քո մանկության անհոգ ու անուշ օրերը։
…Ձմեռ է, ձյուն։ Մանկության տարիներին ձյունը ծածկում էր արար-աշխարհ, ծածկում էր մեր գյուղի տներն ու շրջակա սարերը։ Երեխաներով տաք վառարանի շուրջ հավաքվում ու փորձում էինք չորացնել մեր թաց շորերը, գուլպաները։ Հաճելի ջերմությունը նինջ էր բերում, սակայն մայրիկիս խնդրանքով երեխաներիցս մեկնումեկը պետք է բարձրաձայն մի գիրք կարդար, հիմնականում հայոց պատմավեպերից՝ «Սամվել», «Անիի ավերակները», «Խենթը»…

Արտավազդը գլխից վեր պահեց գավաթն ու արժանապատվությամբ արտասանեց.
– Մեր ուժը գիտության մեջ է, և մենք հույներից կստանանք այն, ինչ մեզ պետք է, բայց միևնույն ժամանակ կպահպանենք մեր հավատն ու մեր լեզուն:
Պարմենիոնը եղբորից ավելի բարձրահասակ ու թիկնեղ էր, բայց Արտավազդի մեջ զարմանքով ավելի շատ կամք ու անսահման ուժ զգաց:
– Հայր, ես իրավունք չունեմ ժառանգելու քո գահը, բայց թույլ տուր, որ ժամանակի ընթացքում այն քո թոռանն անցնի, – արտասանեց Արտավազդը և գավաթը մեկնեց Սլովենային: