Լուսնի եղջյուրից կասկածանք էր կաթում։ Այն աննկատելի գալիս, լցվում էր դիրքում կանգնած զինվորի սրտի մեջ եւ դառնում էր մտածմունք։ Զինվորը վաղուց էր հաղթահարել իր բոլոր վախերը, իր անփորձ գերզգուշությունը վաղուց էր թողել խրամատից անդին, բայց հիմա լուսնից կաթող կասկածանքը դառնում էր մտածմունք եւ ստիպում էր առավել ուշադիր լինել։ Խրամատից ներքեւ հողատնակն էր՝ ամուր, բետոնե պատերով, որտեղ ուրախ ու տաք գռգռում էր վառարանը։ Տղաները, կողքին նստած, խոսում են, ամուր ու գոց քնով աշխատում են հանգստանալ հերթափոխից ազատ իրենց երկու ժամի ամեն մի րոպեն։ Խոսում են, կատակում, մեկ-մեկ էլ կոշտ ու կոպիտ հայհոյում, բայց սրտի մեջ փափուկ ու տաք մլմլում է երազանքի մի կանթեղ։

Արայիկ Մինասյանի նախնիները գաղթել են Խոյից և բնակություն հաստատել Գետաշենի ենթաշրջանի Ազատ գյուղում: Այնուհետև տեղափոխվել են Չեչնիա, որտեղ էլ Գրոզնի քաղաքում 1980թ. ծնվել է Արայիկը: Սուրեն հայրն ու Նինա մայրը այդպես էլ չհամակերպվեցին օտարությանն ու անսովոր միջավայրին: Նաև տանջում էր կարոտը, կանչում էին ծննդավայրը, Ազատ գյուղում մնացած հարազատների և նախնիների շիրիմները:

Հրամանատար Արայիկ Մելիքյանի գլխավերևում Զորավար Անդրանիկի մեծադիր լուսանկարն է: Արայի սերը Զորավարի հանդեպ հասնում է պաշտամունքի: Դա փոխանցվել է նախնիներից, ծնողներից` Ելենա մայրիկից և Հովհաննես հայրիկից: Մայրը սերում է Բասենից գաղթած ծնողներից, իսկ հայրը` Մուշից: Նախնիներն այն գաղթականների շարքում էին, որոնց Զորավարը փրկեց ու իր կամավորականների հերոսական մաքառումներով հասցրեց Արաքսի այս ափը:

Ինձ ինչու՞ թվաց այն ժամանակ,
թե դու հանդարտ քնած ես:
Ուզում էի հպվել մարմնիդ.
Վախեցա արթնացնել:
Վախեցա հոգնած զինվորիդ
կարճ հանգստից կտրել:

Գորշ, ցեխակոլոլ հրասայլը` հանկարծակի կտրելով ռազմագծի բախման հատվածը, վայրենի հռնդյունով, անխնա ցրիվ տալով խաղողի մարգերը, անարգել առաջ էր սլանում: Հրամանատարը հեռադիտակով հանդարտ զննում էր անհամար ցեխաշերտերը անփութորեն այս ու այն կողմ ցպնող խելապատառ հրեշին:

Աստված Սուրբ Գիրքը պարգեւել է ինչպես բովանդակ մարդկությանը, այդպես էլ յուրաքանչյուր մարդու՝ ինձ ու քեզ: Որովհետեւ Աստված կամենում է, որ «բոլոր մարդիկ» (հետեւաբար եւ դու) «փրկվեն եւ հասնեն ճշմարտության գիտությանը» (Ա Տիմ. 2; 4): Այս է Նրա՝ Սուրբ Գիրքը յուրաքանչյուրին շնորհելու պատճառը. որպեսզի կարդալով կամ լսելով այն՝ մարդիկ կարողանան հավիտենական փրկության հասնել:

Մանկությանս լուսավոր ու տաքուկ սենյակների շարքում մի սենյակ կար, որ հաճախ է այցելում ինձ իմ երազներում և հիշողություններում: Այդ սենյակը ներկված չէր մեր տան մյուս սենյակների պես, ոչ էլ Աստծո պարգևած լույսն էր մտնում այնտեղ շռայլորեն: Այդ սենյակի պատերին փակցված էին խորհրդային տարիների թերթեր, իսկ հատակին վազվզում էին մկները: