Կյանքումս թեեւ շատ հուշարձաններ եմ տեսել, բայց այս մեկը սրտումս իր խոր հետքը թողեց: Մի բան, որ տեղի ունեցավ, երբ հերթական անգամ այցելեցի զոհված ազատամարտիկի ընտանիք:
Մարտի 2-ին ես Ռոզա մայրիկի տանն էի՝ նրա որդիների զոհվելու օրն էր: Դուռը բացեց նա եւ իմ առջեւ կանգնեց ինչպես «Մարմնացած հուշարձան»: Նայելով նրա խոր ընկած, ցամաքած աչքերին՝ ակամա մտածեցի՝ քանի տարի շարունակ արտասվել են այդ աչքերը և ցավից փոս ընկել, ասես ինչ-որ մեկը դրանք ուժով ներս էր հրել: Նրա կնճռոտ դեմքը նման էր մագաղաթի, որի վրա, թվում էր, պատկերված է մի ամբողջ ժողովրդի պատմությունը…:

Ինժեներաճանապարհային դասակի հրամանատար, լեյտենանտ Մկրտիչ Օմփոսյանը ծնվել է Երեւանում, բայց մանկությունը անցկացրել է Ջավախքում:Այստեղ ռուսական զորամաս էր տեղակայված, եւ փոքրիկ Մկրտիչը հիացած-հմայված հետեւում էր զինվորներին:Հենց մանկուց էլ որոշեց զինվորական դառնալ: Ծնողները չընդդիմացան, հակառակը` ողջունեցին իրենց որդու որոշումը. պատվաբեր է հայրենիքի պաշտպանի մասնագիտությունը:

Սրտի թրթիռով, գուցե նաև անորոշ մի տագնապով, իրենց զավակներին հայոց բանակ ճանապարհած մի խումբ մայրեր գնդապետ Ա. Մկրտչյանի հրավերով օրերս զորամասում էին։
Զինվորների հետ հանդիպմանը մասնակցելու էին եկել նաև բանաստեղծուհի, արձակագիր, երգահան, հասարակական գործիչ, քսան գրքերի հեղինակ Անահիտ Սարգսյանը։ Հայ մայրերի այս հիանալի նախաձեռնության նպատակն էր լինել զինվորի կողքին, հաղորդակից լինել այն ամենին, ինչով ապրում է նա։

Աշնանային ցուրտ առավոտյան զինկոմիսարիատի բակում հավաքված զինակոչիկների ծնողների դեմքերին դրոշմված անհանգստությունը, մտավախությունը կարծես ավելի մռայլ էր դարձնում կապարագույն երկինքը։ Ամենից շատ միայն մի բան էի ցանկանում. չկոտրվի որդուս կամքը, ցանկությունը՝ հայկական բանակում ծառայելու, հայրենիքի հանդեպ իր պարտքը կատարելու։
Ինչպես իմ, այնպես էլ մյուս ծնողների անհանգստությունը պայմանավորված էր վերջին ժամանակներս լրատվական միջոցներով անընդհատ հաղորդվող բանակային դժբախտ դեպքերի չընդհատվող շարքով։

Ռազմահայրենասիրական ոգով են դաստիարակվում ԼՂՀ Քաշաթաղի շրջանի Տիգրանավանի Պ. Ղևոնդյանի անվան միջնակարգ դպրոցի սաները: Այս դպրոցում սովորում է ընդամենը 34 աշակերտ, 7 համակազմ դասարաններով: V – XII բոլոր դասարանները անվանակոչված են հերոսների անուններով` Աշոտ Ղուլյանի, Մոնթե Մելքոնյանի, Քրիստափոր Իվանյանի, Վազգեն Սարգսյանի, Յուրա Պողոսյանի:

Օրերս բացում եմ Ձեր թերթի կայքէջը, կարդում եմ «Ընկերոջս, Բրոդսկու և հայրենիքի մասին» էսսեն ու ակամայից քարանում եմ` հերոսի մեջ ճանաչելով ինձ, թեև հեղինակն իմ անունը ոչ մի անգամ չի հիշատակում: Հեղինակի` Գևորգ Ասատրյանի՝ օտար ափեր ճամփած ընկերը ես եմ… Եվ այդ օրից անցել են երկու տասնամյակից էլ ավելի տարիներ… Վաղուց այդպես չէի հուզվել… Ընկերոջ ձեռքով արձակված նետը դեռ երբեք այդպես խորը չէր խոցել սիրտս… Նա ընտրել էր զենքերից ամենահզորը` սերը… Նա ինձ պատմում էր իմ գյուղի, իմ հայրենի տան մասին, իմ խաղողի որթերի, մեր դաշտերի, մեր երիտասարդ օրերի Երևանի փողոցների ու մեր անվերջանալի զրույցների մասին… Եվ այդ ամենը ես իմ աչքերով էի տեսնում… Այո՛, օտարությունն ինձ կոփել է, ուժեղացրել, բայց սիրտս առաջվա պես չափազանց փխրուն է հայրենիքիս նկատմամբ…

Նախնական զինվորական պատրաստության առարկայի դասավանդումը պատանիներին տալիս է անհրաժեշտ ռազմական նախնական գիտելիքներ, և պատանիները, որպես ապագա զինվորներ, ձևավորվում են դպրոցում, կայանում զորամասում։
Համաձայն 105 ավագ դպրոցի ՆԶՊ առարկայի աշխատանքային պլանի՝ օրերս նախատեսված էր այցելություն զորամաս։
Ծանոթությունը զորամասին սկսվեց հսկիչ – անցագրային կետից։ Մի խումբ պատանիների և աղջիկների համար դասը բացառիկ հնարավորություն էր ականատես լինելու զորամասի առօրյային, ներքին ծառայությանը՝ սկսած օրապահի և հերթապահի, ժամապահների գործունեությունից։