Ադրբեջանի պաշտպանական գերատեսչության քարոզչական ծառայությունը շարունակում է լուրեր տարածել, թե իբր ղարաբաղյան կողմը շփման գոտու տարբեր հատվածներում պարբերաբար խախտում է հրադադարի ռեժիմը: Որքանո՞վ են նման տեղեկությունները համապատասխանում իրականությանը և ի՞նչ նպատակ է հետապնդում Բաքվի կողմից շրջանառվող այսօրինակ տեղեկատվությունը: Փորձենք պարզաբանել:
Որ հատկապես վերջին շրջանում ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում հրադադարի ռեժիմի խախտման դեպքերն առավել հաճախակի բնույթ են կրում, ակնհայտ է:

Ապրիլի 18-23-ը մի շարք միավորումների ու զորամասերի հետ անցկացվել է երկաստիճան հրամանատարաշտաբային զորավարժություն, որն աշխարհաքաղաքական ու տարածաշրջանային վերջին զարգացումների համայնապատկերի վրա նպատակուղղված էր մեր երկրի պաշտպանունակության եւ զինված ուժերի մարտունակության բարձրացմանը:
Զորավարժության անցկացումը նախատեսված էր տարվա մարտական պատրաստության պլանով: Առավելագույնս հաշվի էին առնվել հակառակորդի կողմից առկա սպառնալիքները եւ նրա բոլոր հավանական գործողությունները։

19-րդ դարում եվրոպական երկրները եւ Ռուսաստանը մի քանի անգամ միջամտեցին եւ փրկեցին ոչնչացման եզրին կանգնած ժողովուրդներին։ Օրինակ՝ Ռուսաստանի միջամտության շնորհիվ ստեղծվեց անկախ հունական պետությունը, Ռուսաստանի ջանքերով հիմք դրվեց անկախ բուլղարական պետությանը։ Ֆրանսիան 1860-ին կանգնեցրեց քրիստոնյա ազգաբնակչության կոտորածը ժամանակակից Սիրիայի եւ Լիբանանի տարածքում։ Եվրոպական երկրների եւ Ռուսաստանի ճնշմամբ կանգնեցվեցին Աբդուլ Համիդի կազմակերպած հայերի զանգվածային կոտորածները, որոնք դիտարկվում են ցեղասպանության առաջին փուլ։ Ես այդ շրջանի դեպքերը բնութագրում եմ որպես անավարտ ցեղասպանություն։

Ապրիլի 26-ին ազգային բանակի ուսումնական զորամասերում սկսվեցին ավարտական քննությունները։ Պաշտպանության նախարարության եւ ԶՈՒ ԳՇ-ի կազմավորած հանձնաժողովները շուրջ մեկ շաբաթ կստուգեն կուրսանտների գիտելիքները, որից հետո կկատարվի տեղաբաշխում, եւ երիտասարդ մասնագետները ծառայությունը կշարունակեն մարտական զորամասերում։ Կուրսանտների ստացած գնահատականները կկարեւորվեն ինչպես նրանց տեղաբաշխման, այնպես էլ զորամասերի գործունեության գնահատման ժամանակ։

Օսմանյան Թուրքիայի թուլանալուն զուգընթաց, հպատակ ժողովուրդներն սկսեցին ինքնավարության հույսեր փայփայել։ Հայկական տարրը, որ դարեր շարունակ թուրքական տիրապետության տակ էր, բնականաբար, պիտի հետեւեր մյուս թուրքահպատակ ժողովուրդների օրինակին։ Մանավանդ՝ անկախացած ժողովուրդները՝ հույները, բուլղարները եւ մյուսները հաջողության հասան երրորդ ուժի օգնությամբ, եւ հայերը նույնպես աջակցություն ստանալու ակնկալիք ունեին։ Սակայն հանգամանքներն ի նպաստ հայերի չէին եւ շատ ավելի զորեղ դուրս եկան։ Ամենամեծ խնդիրը պետականության բացակայությունն էր, ինչը խոչընդոտում էր համընդհանուր, ծրագրավորված պայքար եւ դիմակայություն կազմակերպելու հնարավորությունը։

Հայաստանի Հանրապետությունը երկարատեւ ու չլուծվող հակամարտության մեջ է Թուրքիայի հետ։ Ուստի Թուրքիայի քաղաքական համակարգն ու պետական գաղափարախոսությունը համարժեքորեն գնահատելու հարցը խիստ կարեւոր է հայկական պետության միջազգային ճիշտ դիրքավորման ու գրագետ արտաքին քաղաքականության կառուցման համար։
Օսմանյան կայսրության փլատակների վրա առաջացած Թուրքիայի Հանրապետությունը արեւմուտքում ավանդականորեն ներկայացվում է իբրեւ մահմեդական աշխարհիկ ժողովրդավարական պետություն։

1915 թվականից հետո ամեն հայ կյանքում գոնե մեկ անգամ փորձում է հասկանալ, թե ի՞նչ կատարվեց եւ ինչո՞ւ: Իսկ քանի որ դա հնարավոր չէ միանգամից, պատասխան գտնելը հաճախ կյանքի գործ է դառնում: Եւ նույնիսկ ոչ թե մի կյանքի, այլ` սերունդների:
Թվում է, թե ցեղասպանության պատճառների մասին արդեն շատ բան է հայտնի: Ստվարածավալ գրականության մեջ քննության են առնվում երեւույթի հիմնականում քաղաքական ու տնտեսական պատճառները: Մինչդեռ գլխավոր խնդիրը ցեղասպանություն իրագործողների հոգեբանությունը հասկանալն է, քանզի քաղաքական ու տնտեսական շահի համար կարելի է սպանել, բայց սպանությունը ՀԱՃՈՒՅՔԻ վերածելը արդեն բացատրություն է պահանջում: