…1934թ. օգոստոսն էր։ Այդ օրերին նախագահ Մուստաֆա Քեմալի հրավերով Թուրքիայում էին գտնվում մեծ թվով այլազգի լեզվաբան-գիտնականներ։ Նրանց հետ միասին աշխատում էր նաեւ Քեմալի քարտուղարը՝ բուլղարահայ գիտնական ՀԱԿՈԲ ՄԱՐԹԱՅԱՆԸ։ 1916-ից նա Քեմալի օգնականն ու խորհրդատուն էր։ Այդ կապը մի քանի տարի ընդհատվել էր, իսկ 1932-ին նորից շարունակվել։ Մարթայանը ծառայություն էր մատուցել թուրքական սահմանադրությունն ստեղծելու, հանրապետական կարգը կատարելագործելու, արաբատառ այբուբենը լատինատառ դարձնելու գործում։

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հռչակման 20-րդ տարեդարձին նվիրված տոնական միջոցառումներին մասնակցելու նպատակով Ստեփանակերտում գտնվող ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը սեպտեմբերի 1-ին մասնակցել է հոբելյանի կապակցությամբ ԼՂՀ նախագահի նստավայրում տեղի ունեցած պարգևատրման հանդիսավոր արարողությանը: Սերժ Սարգսյանը շնորհավորել է պետական բարձր պարգևների արժանացածներին, մաղթել նրանց և բոլոր ներկաներին` առողջություն, հաջողություն և խաղաղություն ինչպես մեր սահմաններում, այնպես էլ հայոց ընտանիքներում:
ՀՀ նախագահը նաև իր շնորհավորական խոսքն է հղել ԼՂՀ անկախության հռչակման 20-ամյակի առթիվ:

1991թ. սեպտեմբերի 2.– ժողովրդական պատգամավորների Լեռնային Ղարաբաղի մարզային եւ Շահումյանի շրջանային խորհուրդների համատեղ նստաշրջանը հռչակեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը (ԼՂՀ)` նախկին ԼՂԻՄ եւ Շահումյանի շրջանի սահմաններում: Ընդունվեց ԼՂՀ անկախության մասին հռչակագիրը (դեկլարացիա):
Այդպիսով իրականացվեց մի իրավունք, որն արտացոլված էր այն ժամանակ գործող օրենսդրության մեջ, մասնավորապես` 1990թ. ապրիլի 3-ի ՙԽՍՀՄ կազմից միութենական հանրապետության դուրս գալու հետ կապված հարցերի որոշման կարգի մասին՚ ԽՍՀՄ օրենքում, որը նախատեսում էր ազգային ինքնավարություններին իրավունք տրամադրել ինքնուրույն կերպով որոշելու սեփական պետաիրավական կարգավիճակը ԽՍՀՄ կազմից միութենական հանրապետության դուրս գալու դեպքում:

Արդեն ձեւավորված ավանդույթ են սեպտեմբերի 1-ին պետական գերատեսչությունների ղեկավարների այցելությունները կրթօջախներ: Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանին այս սեպտեմբերի 1-ին հյուրընկալեցին Երեւանի պետական ֆինանսատնտեսական քոլեջում: Նախարարը շնորհավորեց բոլորին Գիտելիքի օրվա եւ նոր ուսումնական տարվա կապակցությամբ ու իր ելույթում նշեց` գիտելիքը այն հզոր ուժն է, որը, համաձուլվելով հայրենասիրական ոգուն եւ արիությանը, կերտում է պետություն. «Գիտելիքներով օժտված մարդը անպարտելի է, եւ ժամանակակից քաղաքակրթությունը փաստում է` որքան շատ գիտես, այնքան շատ կարող ես»:

«Աղասի Աբրահամյանի մահվան փաստի առթիվ հարուցված քրեական գործով այսօր ձերբակավել է երկու զինծառայող, որոնցից մեկը սպա է: Դեպքի վայրում աշխատում է ՊՆ քննչական վարչության օպերատիվ խումբը` վարչության պետ, գեներալ-մայոր Արմեն Հարությունյանի գլխավորությամբ: Արցախում է գտնվում նաև ՀՀ զինվորական դատախազ Գևորգ Կոստանյանը: Իրականացվում են օպերատիվ մեծածավալ աշխատանքներ` դեպքի բոլոր մանրամասները պարզելու համար: Գործը գտնվում է պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի խիստ վերահսկողության ներքո: Վաղը դեպքի վայր է մեկնելու նաև պաշտպանության փոխնախարար, գեներալ-մայոր Վլադիմիր Գասպարյանը: Նախաքննության շահերից և ձերբակալվածների ընտանիքների անդամների անվտանգությունից ելնելով առայժմ ձերբակալվածների անունները չեն հրապարակվում: Նախաքննությունը շարունակվում է, առաջիկա օրերին հնարավոր են նաև այլ ձերբակալություններ»:

Օգոստոսի 30-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը այցելեց Տավուշի մարզում գտնվող զորամասերից մեկը, որի կազմավորման 17-րդ տարեդարձն էր: Դիմելով այդ առթիվ հանդիսավոր տողանի շարված անձնակազմին` նախարարը նշեց, որ զորամասը կազմավորվել է պատերազմական տարիներին` կամավորական ջոկատների հենքի վրա, և հետագայում փառահեղ ճանապարհ է անցել: Նախարարն ընդգծեց, որ ամբողջ անձնակազմը, նաև այսօր էլ շարքում կանգնած մեծ թվով սպաներ, ենթասպաներ ու պայմանագրային զինծառայողներ, աչքի են ընկել անձնուրաց ու բարեխիղճ ծառայությամբ, կարողացել են մարտական գործողություններին զուգահեռ ու դրանից հետո ստեղծել կանոնավոր զորամաս:

Հրամանատարաշտաբային զորավարժությունը շարունակվում էր։ Բացազատված հրամանատարական կետում զորամասի ղեկավար կազմը պարբերաբար առաջադրանքներ էր ստանում, կատարում եւ զեկուցում վերադասին։ Զորամասի հրամանատար գնդապետ Մանվել Միրզախանյանը թեեւ շատ էր զբաղված, բայց կարողացավ «պատուհան գտնել» ու պատասխանել մեր հարցերին, ներկայացնել իր հրամանատարությամբ վերջին մեկ տարում կատարված աշխատանքները։