ՄԵՐՕՐՅԱ ՀԵՐՈՍՆԵՐ

Մեծ ցանկություն ունեի զրուցելու ապրիլյան պատերազմի  մասնակից  տղաների հետ:

Ուրախ էի, որ  առիթ ստեղծվեց, և ես հանդիպեցի  նրանցից երկուսին՝  Արմենին և Դավիթին:

ՍՊԱ ԴԱՎԻԹ ԽԱՏԱՅԱՆԸ

«Պատիվ ունեմ զրուցելու սպայի հետ»,- ասում եմ, բայց Դավիթը հպարտ կեցվածքով ուղղում է ինձ.  «Առաջին հերթին՝ զինվոր, հետո՝ սպա: Մենք բոլորս հայրենիքի զինվոր ենք…

Մենք էնքան բան տեսանք, որ երևի  ամբողջ կյանքը չհերիքի պատմելու համար: Երբ ցնցումներից ու պայթյուններից բացեցի աչքերս, չէի հասկանում՝ երա՞զ է, թե՞ իրականություն: Անցյալին նայելիս ինձ չեմ ճանաչում, դա ուրիշ մարդ էր, մի ուրիշ կյանք՝ իրականությունից հեռու…»:

«Պատրա՞ստ էիք այդ կռվին»,- տալիս եմ հարցս ու նույն րոպեին հասկանում, որ Դավիթին տալու հարց չէր… «Երբ ընկերդ զոհվում է կողքիդ, էդ ժամանակ չես մտածում՝ պատրա՞ստ ես, թե չէ: Քեզ անբացատրելի մի  ուժ տանում է դեպի կռիվ …»:

Վաշտի ու դասակի հրամանատարների՝ Արգիշտի Գաբոյանի ու Հրաչ Գալստյանի զոհվելուց հետո սերժանտ Խատայանն իր վրա է վերցրել  հրամանատարությունը. «Իմ պարտքն էր՝ տղերքը չպետք է զգային, որ մենակ են, առանց հրամանատարի»:

Այդ ժամանակ Դավիթի կողքին է եղել  ընկերը՝ Գոռ Ավագյանը: Ճիշտ և գրագետ մարտավարության  շնորհիվ Խատայանի զինվորները կարողացել  են պատշաճ կատարել իրենց խնդիրները:

Ի դեպ, Դավիթն ու Գոռն այն հինգ ժամկետային զինծառայողներից են, որոնք ապրիլյան պատերազմից հետո ստացել են լեյտենանտի կոչում:

«Մտքովս  չէր էլ անցնի, թե  սպայի կոչում կտան: Բայց երբ արդեն ստանձնել էի սպայի կոչումը, սկսեցի մեծ պատասխանատվությամբ մոտենալ դրան: Երբ գիտակցում ես, որ դու պատասխանատու ես զինվորներիդ համար, առաջնային է դառնում զինվորիդ կյանքն ու անվտանգությունը, որը քեզ է վստահված…»:

Դավիթ Խատայանն այժմ ծառայում է ՀՀ ԶՈՒ Խաղաղապահ բրիգադում:

ՄԻ ԵՂԲԱՅՐԸ ԹԱԼԻՇՆ ԷՐ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒՄ, ՄՅՈՒՍԸ՝ ՄԱՏԱՂԻՍԸ

«Ես իմ զրահաբաճկոնը լցրել էի փամփուշտներով: Ինձ էդ պահին ոչինչ չէր հետաքրքրում, կարևորը՝ փամփուշտներս չպակասեին»:

Արմեն Մկրտչյանը երեք տարի առաջ ապրիլյան մարտական գործողությունների օրերին Թալիշի դիրքերից մեկի պաշտպանողներից էր: Շատերի նման Արմենի համար էլ այդ օրը սովորական էր, մինչև կլսվեին առաջին պայթյունի ձայները: «Միշտ էլ եղել են կրակոցներ, բայց այդ օրն ամեն ինչ այլ էր, չէինք պատկերացնի, որ մեծածավալ գործողություններ կլինեն»,-հետո հիշողություննեը հասնում են առաջնագիծ, որտեղ ամեն մի թիզ հողում մի հերոսական պատմություն կա, մի սխրանք ու մի անմահություն,- բոլորիս ուղեղում միայն մի միտք էր առաջնորդում՝ դիրքը չհանձնել հակառակորդին»:

Երբ ականի պայթյունից վիրավորվում է ընկերը՝ Շանթ Ղազարյանը, Արմենն է առաջինը հասնում, տանում է նրան ապահով տարածք, որտեղ օգնություն են ցուցաբերում: Ընկերոջն այդ վիճակում տեսնելով՝  օրեր շարունակ շոկի մեջ է եղել:

«Բայց պատերազմ էր, թուլանալ չէր կարելի, ամեն ինչ արեցի, որ կարողանամ վերագտնել սառնասրտությունս»:

Այդ օրերին ծառայության մեջ է եղել նաև Արմենի եղբայրը: Մեկը Թալիշն էր պաշտպանում, մյուսը՝ Մատաղիսը:

-Ծնողներդ կրկնակի անհանգստանալու պատճառ են ունեցել:

-Հա, նրանց համար շատ դժվար է եղել, լավ գիտեմ: Ամեն ինչ անում էի, որ մի քանի վայրկյան գտնեմ ու զանգեմ ծնողներիս:

Երբ հարցրի,  թե պատերազմից հետո իր  կյանքում  ի՞նչն է ամենից շատ արժևորում, Արմենը պատասխանեց.

-Ընտանիքս. երբ հասկանում ես, որ  հարազատ մարդկանց տեսնելու հնարավորություն կարող է էլ երբեք չունենաս, նրանք բազմապատիկ թանկ են դառնում…:

ՄԵՐԻ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆ