Ավելի քան երկու դար առաջ շոգեքարշի ստեղծմանը զուգահեռ մարդկությունն սկսեց  շահագործել թերևս ամենախնայողն ու հուսալին համարվող երկաթուղային տրանսպորտը: Ջերմաքարշերը, հետագայում նաև էլեկտրաքարշերը, առավել արդյունավետ դարձրին երկաթուղով բեռների տեղափոխումը:  Տրանսպորտային այս միջոցը անգնահատելի դերակատարում ունեցավ Առաջին և հատկապես Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների ժամանակ, երբ զինամթերքի և մարդկային ահռելի ռեսուրսների ժամանակին տեղափոխումից էր կախված տվյալ ճակատամարտի ելքը: Մեր օրերում էլ երկաթուղին չի կորցրել իր ռազմավարական նշանակությունը:

Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի կազմում 1992թ. հոկտեմբերի 1-ից ստեղծվել է ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ ռազմական հաղորդակցությունների բաժինը: Այն ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ կառուցվածքային ստորաբաժանում է, որը խաղաղ և պատերազմական ժամանակ ապահովում է ռազմական փոխադրումների կազմակերպման և պլանավորման աշխատանքները երկաթուղային, նաև օդային տրանսպորտով: Երկաթգծի օգտագործումը անձնակազմի և զինտեխնիկայի փոխադրման նպատակով անհամեմատ կրճատում է տեղափոխման համար անհրաժեշտ ժամանակահատվածը, երկարում է անվավոր և թրթուրավոր զինտեխնիկայի շահագործման ժամկետը, խնայվում են ինքնուրույն շարժի համար վառելիքի պաշարները:

Ռազմական հաղորդակցությունների բաժինը մասնակցում է երկաթուղային տրանսպորտով բոլոր տեսակի ռազմական փոխադրումների պլանավորման և կազմակերպման աշխատանքներին, վերահսկում է շարժակազմերի և այլ միջոցների ճիշտ, նպատակային և ռացիոնալ օգտագործումը: Վերահսկողություն է սահմանված նաև զորքերի և ռազմական բեռների բարձման-բեռնաթափման տեղերի ու սարքավորումների պահպանման և օգտագործման նկատմամբ:

Բաժնի անձնակազմը պատասխանատու է երկաթուղային տրանսպորտով փոխադրվող զորքերի ուսուցման և անվտանգության կանոնների պահպանման, երթևեկության ժամանակ ռազմական էշելոնների և տրանսպորտային միջոցների անվտանգության ապահովման համար: Փոխադրումներից առաջ բաժնի սպաները զինվորական էշելոններում ընդգրկված զինծառայողներին հրահանգավորում են ռազմական տեխնիկայի բարձման-բեռնաթափման, ամրակապման ձևերի և անվտանգության կանոնների պահպանման վերաբերյալ:

Փոխադրումներն իրականացվում են համաձայն ստացված հայտի, իրականացվում է անհրաժեշտ վագոնների և ամրակապման նյութերի հաշվարկը, դրա հիման վրա էլ որոշվում է շարասյան կազմը: Հրահանգավորումից հետո գործի է անցնում բարձող խումբը, հարթակային վագոնում իր տեղն է զբաղեցնում թրթուրավոր տեխնիկան:

Ռազմական տեխնիկան վագոնների վրա ամրակապելու համար ռազմական հաղորդակցությունների բաժինը մշակել և պատրաստել է նոր տիպի մետաղական բազմակի օգտագործման ամրակապեր, որոնք առավել անվտանգ են, արագացնում են բարձման-բեռնաթափման աշխատանքները, կրճատում են ամենամյա ծախսերը: Մետաղական ամրակապերը նաև բացառում են տեխնիկայի ճոճքը շարժման ընթացքում:

Ներկայումս կառուցվածքահաստիքային փոփոխությունների արդյունքում ռազմական հաղորդագրությունների բաժինը վերակազմավորվել է ռազմական հաղորդակցությունների ծառայության: Տարեցտարի ավելացող զորավարժությունների, տեղաշարժերի պայմաններում ծառայության մասնագետ սպաները շարունակում են ապահովել ռազմական փոխադրումների  անվտանգությունն ու արդյունավետությունը:

ԱՐՍԵՆ ԱՂԵԿՅԱՆ

Լուս.՝ ԱՐԵԳ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԻ