Ինչպես Դանթեի «Դժոխքի» դարպասին էր գրված, այնպես էլ համակենտրոնացման ճամբարների մուտքերին կարելի էր գրել. «Ովքեր մտնում են այստեղ, թող ոչ մի հույս չունենան փրկվելու»:

Թվում էր` իրոք քայլում եմ դժոխքի միջով: Ամենուրեք, ուր էլ որ ուղևորվել եմ, տեսել եմ նույնը, բարբարոսության սարսափելի իշխանություն, որի նպատակը հայ ազգի պարբերաբար բնաջնջումն է: Դահիճների նույն անմարդկային գազանությունը, դժբախտ զոհերին տանջելու նույն խոշտանգումները:

Մեսքենեից մինչև Դեր Զոր նույն հրեշավոր վկայություններն են:

ՅՈՀԱՆՆԵՍ ԼԵՓՍԻՈՒՍ