Արցախի անվտանգությունն ու ժողովրդի անդորրը պահպանելու, թշնամիների ասպատակություններից պաշտպանվելու նպատակով Արցախի մելիքները լեռնային անմատչելի ծերպերում, բարձրադիր վայրերում, գետերի, դրանց վտակների ափերին, տափարակ ու բարեբեր դաշտերում դարերի ընթացքում կառուցել են հարյուրավոր ամրոցներ, բերդեր: Այդպիսի ամրակուռ կառույցներից է Գյուլիստանի նշանավոր բերդ-ամրոցը։

Զինծառայողների գեղագիտական մակարդակը բարձրացնելու, մշակութային կյանքն աշխուժացնելու, արվեստագետ զինծառայողներին ստեղծագործելու հնարավորություն ընձեռելու նպատակով 2023 թվականի մարտի 20-ից մայիսի 25-ը զինված ուժերում անցկացվել է նկարիչ-քանդակագործների համաբանակային մրցույթ-ստուգատես «Սպարապետ» թեմայով: Միջոցառումը կազմակերպել և աշխատանքները համակարգել է ՀՀ ԶՈՒ ԲՀԱ վարչությունը:

Երկրի ուժն ու փառքը` բանակն ու մշակույթը, քայլել են կողք կողքի, զինվորն ու մտավորականը միասին են անցել անկախության դժվարին ճանապարհը: Միասին են պաշտպանել մեր հայրենիքի ֆիզիկական եւ հոգեւոր սահմանները: Պաշտպանել են ու արարել: Զինվորը զորություն է տվել մտավորականի գրչին, մտավորականը զինել է զինվորի հոգին, որ մեր դարավոր երթը լինի հարատեւ ու հաղթական:

Ժողովրդական նկարիչ Հակոբ Հակոբյանը մայիսի 16-ին կդառնար 100 տարեկան:

Սկսենք Րաֆֆու մասին Հովհ. Թումանյանի խոսքով, որն ասվել է մեծ գրողի գերեզմանի վրա, 1913-ին. «Անմահ հոգի, որ հայի բազմադարյան տառապանքով ու նրա լավ ապագայի կարոտով լցված՝ քո տաղանդի կախարդական ուժով դուրս կանչեցիր անցյալի մութից ու ապագայի անհայտությունից հրապուրիչ պատկերներ ու հերոսական դեմքեր ու նրանցով վառեցիր, ոգևորեցիր վհատներին, որ տկարներիս համարձակություն ներշնչեցիր ու ղրկեցիր հզորների դեմ նահատակության արյունով լվանալու և սրբելու ստրկության արտասուքը, որ անհանգստություն տվիր հայ ժողովրդի հոգուն և ուղղեցիր նրան դեպի ազատագրության ճանապարհը…»։

Արտաքին վտանգի անընդհատ աճող սպառնալիքը դարեր շարունակ արցախահայերին ստիպել է կառուցել ամրոցներ, բերդեր ոչ միայն սահմանամերձ հատվածներում, այլև խորքերում՝ ամրապնդելով կենտրոնական ռազմավարական հանգույցները։ Ահա այսպիսի ամրություններից է Խոխանաբերդը։

Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանը ամենամեծն էր 8 շրջաններից։ Ընդհանուր տարածքը կազմում էր 3376 քառ. կմ։ Արևմուտքում Քաշաթաղը սահմանակից էր Հայաստանի Հանրապետությանը, հարավում Արաքս գետով անցնում էր Իրանի հետ պետական սահմանը։ Մարզկենտրոնը Բերձոր քաղաքն էր, որ հիմնադրվել էր հայկական հին բնակավայրերի տեղում։ Տարածքով հոսում է Աղավնո գետը։