«Նոբելյան մրցանակը և հայերը» խորագրի ներքո ներկայացնում ենք այն նշանավոր և աշխարհահռչակ մեր հայրենակիցներին, որոնց հայտնագործությունները մեծ ներդրում են ունեցել գիտության և տեխնոլոգիաների զարգացման գործում, սակայն նրանց, այնուամենայնիվ, մերժել են արժանացնելու Նոբելյան մրցանակի:

Վերջերս ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության «Նորամուծության և ձեռներեցության ազգային կենտրոնի» գիտատեխնիկական գրադարանի հարկի ներքո տեղի ունեցավ հանդիպում աշխարհագրագետ, մշակութաբան, քարտեզագետ Ռուբեն Գալչյանի հետ: Նա բազմաթիվ հայ պատմամշակութային և քարտեզագիտական ուսումնասիրությունների ու գրքերի հեղինակ է, որոնք լույս են տեսել հայերեն, ռուսերեն, պարսկերեն և անգլերեն լեզուներով:

Նոյեմբերի 20-ին ԼՂՀ պաշտպանության բանակի շտաբի պետ Անատոլի Զինեւիչը կդառնար 90 տարեկան։

16-րդ դարի սկզբին Պարսկաստանում հաստատված Սեֆյան շահական արքայատոհմի (1501-1722) օրոք պարսիկները նվաճում են Արևելյան Հայաստանը։ Հյուսիսային հատվածը բաժանվում է 4 կուսակալությունների կամ բեկլարբեկությունների միջև՝ Երևանի, Ղարաբաղի կամ Գանձակի, Շամախիի և Թավրիզի։ 1720-ական թթ. թուրքական արշավանքից հետո կուսակալությունները կազմալուծվում են և միավորվում Օսմանյան կայսրությանը, սակայն մի քանի տարի անց Նադիր շահը ազատագրում և կրկին Իրանին է միացնում դրանք։

Մանկավարժական գիտությունների համակարգում իր ուրույն տեղն ունի զինվորական (ռազմական) մանկավարժությունը: Սա, թերևս, բացատրվում է նաեւ նրանով, որ վերջինս, որպես հասարակական երևույթ և հասարակական գիտակցության ձև, ավելի հին ծագում ունի:

Արցախը պատմական Հայաստանի անբաժանելի մասն է: Ուրարտական ժամանակաշրջանում (Ք.ա. 9-6-րդ դդ.) Արցախը հայտնի էր Ուրտեխե-Ուրտեխինի անվամբ: Ստրաբոնի, Պլինիոս Ավագի, Կլավդիոս Պտղոմեոսի, Պլուտարքոսի, Դիոն Կասիոսի և այլ անտիկ հեղինակների աշխատություններում հիշատակումներ կան այն մասին, որ Արցախը հանդիսանում է Հայաստանի մաս: Դրա վառ վկայությունն է նաև Արցախում դեռևս պահպանված պատմամշակութային հարուստ ժառանգությունը, որը տարբեր ժամանակներում, նաև այսօր, ադրբեջանցիների կողմից հետևողականորեն կերպարանափոխվում կամ ոչնչացվում է:

19-րդ դարի վերջի-20-րդ դարի սկզբի հայ իրականության ամենաերեւելի դեմքերից էր Թորոս Թորամանյանը։ Նա հայկական ճարտարապետության գիտական ուսումնասիրության հիմնադիրն էր, մի եռանդաշատ եւ բազմահմուտ մարդ, որը շուրջ 30 տարի շրջելով պատմական Հայաստանի տարածքում՝ չափագրեց, լուսանկարեց եւ նկարագրեց հարյուրավոր հուշարձաններ, վերակազմեց դրանցից շատերը՝ փրկելով մոռացությունից, առաջինը դասակարգեց եւ բնութագրեց ազգային ճարտարապետության զարգացման շրջանները՝ աշխարհին ի ցույց հանելով նրա ինքնատիպությունն ու անկրկնելիությունը։