Ուշադրության կենտրոնում
1989-ի աշնանը Ադրբեջանը սկսեց նաև հեռահաղորդակցության (կապի կոմունիկացիաների) շրջափակում, և Հայաստանում առաջին անգամ փորձ արվեց ընդհատակյա ռադիոկապ հաստատել Ստեփանակերտի ու շրջկենտրոնների հետ: Մի քանի նվիրյալներ, ովքեր նաև ռադիոկապի բարձրակարգ մասնագետներ էին, խիստ գաղտնիության պայմաններում սկսեցին Արցախ տեղափոխել և տեղադրել քաղաքացիական նշանակության ռադիոկայաններ: Որոշ տեղերում ալեհավաքները քողարկում էին որպես… լվացքի պարաններ: Շարժման սկզբին բնորոշ տրոհված վիճակն արտացոլվում էր նաև կապի կազմակերպման գործում, և կապի երեք ցանց կար: Առաջինը՝ Շարժման կապը, ղեկավարում էին Օձունի Սերգեյը՝ Սերգեյ Աթարբեկյանն ու Սերգեյ Գրիգորյանը: Կապի նախարարության ցանցը, որի մասին այժմ էլ, տարբեր պատճառներով շատ ու շատ բան չի կարելի ասել, ղեկավարում էր այսօր պահեստի փոխգնդապետ Արմեն Ազարյանը: Երրորդը ռադիոսիրողների ցանցն էր, որի աշխատանքը ԴՕՍԱԱՖ-ից կոորդինացնում էր Կարեն Կարապետյանը:
ԴԺվարին ժամանակներ էին, ի լրումն մնացյալի, սահմանամերձ բնակավայրերի հետ Պաշտկոմն ուղիղ կապ դեռ չուներ: Եվ կապի բաժնի առաջնահերթ խնդիրներից մեկն այդ հարցը լուծելն էր:
Այս ընթացքում էլ ստեղծվեց պաշտպանության նախարարությունը, և Վլադիմիր Մկրտչյանը նշանակվեց կապի վարչության պետի պաշտոնակատար: Եկան նաև Արմեն Ազարյանը, Գրիգոր Ամալյանը, Դավիթ Հարությունյանը… Ապա ծառայության ընդունեցին Պռոշյան ավանի ԱՀԿ-ի աշխատողներին ու սկսեցին ունեցած կապի միջոցների ընձեռած հնարավորությունների սահմաններում կապի զորքերի կառուցվածք մշակել:
Ծուռ պատը միշտ էլ փլվում է։ Եթե նույնիսկ ոչ տանիքի, ապա ժամանակի բեռան ծանրությունից։ Բայց… ի՞նչ կլիներ, եթե Ղարաբաղյան շարժումն ուշանար։ Հայկական Ղարաբաղը գոյություն չէր ունենա։ Կիրականանար Ղարաբաղը, Ամասիան, Մեղրին, Վարդենիսը, Մասիսը, Նոյեմբերյանը, Ղափանը ադրբեջանականացնելու՝ դեռեւս դարասկզբից եկող թուրքական ծրագիրը։ Պատահական չէր, որ Թուրքիայի նախագահ Օզալը սկսեց որոտ ու շանթ արձակել, երբ Շուշիից, Կիրովաբադից, Բաքվից հայերի տեղահանմանը Հայաստանի հայերը պատասխանեցին համարժեք գործողություններով։ Ժամանակներն ուրիշ էին, ու «Չկա հայկական հարց, որովհետեւ չկան հայեր» Թալեաթի բանաձեւը պետք էր իրականացնել յաթաղանից ոչ պակաս արդյունավետ ժողովրդագրությամբ։
1988թ. փետրվարի 20.- ժողովրդական դեպուտատների ԼՂԻՄ 20-րդ գումարման խորհրդի արտահերթ նստաշրջանն ընդունում է պատմական որոշում. «Ընդառաջելով ԼՂԻՄ-ի աշխատավորների ցանկություններին, խնդրել Ադրբեջանական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդին ու Հայկական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդին խորն ըմբռնման զգացում դրսևորել Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության իղձերի նկատմամբ և լուծել ԼՂԻՄ-ը Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմից Հայկական ԽՍՀ-ի կազմ հանձնելու հարցը, միաժամանակ միջնորդել ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի առջև` ԼՂԻՄ-ը Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմից Հայկական ԽՍՀ-ի կազմ հանձնելու հարցի դրական լուծման համար»:
Ձգտում եմ մտնել պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտի աշխարհի ռեկորդների գիրք։ Ես 18 անգամ մասնակցել եմ աշխարհում ուժեղագույնի կոչման համար մղվող մենամարտերի, 8 անգամ դարձել եմ աշխարհի չեմպիոն (իսկ ռեկորդը 10-ն է)։ Եվս երեք հաղթանակ, եւ ռեկորդը կունենա հայկական գրանցում։ Մտադիր եմ քաշս փոխել եւ այլ քաշային կարգում դառնալ աշխարհի բացարձակ չեմպիոն։ Երբ ի կատար ածեմ այս նպատակներս, այն ժամանակ էլ կմտածեմ ձեռնոցներս պատից կախելու եւ պրոումոթերական աշխատանքի անցնելու մասին։ Վստահ եմ, որ կլինեմ այնպիսի պրոումոթեր, որ անունս բավական կլինի իմ բռնցքամարտիկին մենամարտի կանչելու համար։
Հայկական բանակում կապի զորքերը, ինչպես և մյուս ստորաբաժանումները, կազմավորվեցին պատերազմի պայմաններում: Արցախյան պատերազմի ընթացքում մեր կապավորները արժանապատվորեն կատարեցին իրենց առջև դրված խնդիրները և կարողացան ապահովել մյուս զորատեսակների արդյունավետ գործողությունները: Պատերազմի ավարտին զինված ուժերի կապի համակարգն արդեն լիովին մարտունակ կառույց էր: Այսօր այն անընդհատ կատարելագործվող համակարգ է` համալրված մասնագիտորեն լիարժեք պատրաստված և ուսուցանված կադրերով, ունակ է կատարելու ոլորտին առնչվող ցանկացած խնդիր:
Սեպտեմբերի 21-ին կայանալիք զորահանդեսը ի ցույց է դնելու Հայաստանի անկախության 20 տարիների ընթացքում բանակաշինության ձեռքբերումները: Ինչ վերաբերում է ծախսերին, ապա մեծ ծախսեր չեն կատարվել, քանզի ցուցադրվում է այն, ինչ արդեն կա Հայաստանի զինված ուժերում: Կարծում եմ` շահարկումների փոխարեն պետք է ուրախանանք մեր հաղթանակած ու կայացած բանակի հաջողություններով:
Ինչ վերաբերում է որոշ լրատվամիջոցներում տեղ գտած այն տեսակետներին, թե իբր սեպտեմբերի 21-ին կազմակերպվելիք զորահանդեսը պատասխան է Ադրբեջանում տեղի ունեցած զորահանդեսին, կարծում եմ, նման մեկնաբանությունները տեղին չեն թեկուզ միայն այն պատճառով, որ հայկական բանակն իր ուժը և մարտունակությունը ցույց է տալիս ոչ միայն զորահանդեսներում, այլև ապացուցել և ապացուցում է գործնականում:
