Հայերը հաստատվել են Արևմտյան Ուկրաինայում կամ Գալիցիայում դեռ XII-XIII դարերում: Ըստ հայկական պատմագիրների` նրանց մի մասը ներգաղթել էր Անիից և Շիրակից: XV-XVI դարերում գաղութներ են հիմնադրվել Սնյատինում, Չերնովցիում, Յազլովեցում, Խոտինում, Բարում, Կուբացիվցիում, XVII դարում` Բերեժանիում, Զոլոչևում, Ստանիսլավում (ներկայիս Իվանո-Ֆրանկովսկ), Գալիչում, XVIII դարում` Սատանովում, Տոլչինում, Յուզեֆգրադում, Ռաշկովում, Օբերտինում: Բացի այդ` հայեր կային Ժիտոմիրում, Կանևում, Վիննիցայում, Ուժգորոդում, Կրեմենեցում: Հայերը ունեցել են ներքին ինքնավարություն` իրենց վարչական մարմիններով, հայկական դատարաններ, որոնք ղեկավարվում էին Մխիթար Գոշի «Դատաստանագրքի» հիման վրա կազմված և տեղական պայմաններին հարմարեցված դատաստանագրքով: Հայերն այստեղ ծավալել են շինարարական լայն աշխատանք, կառուցել են եկեղեցիներ, դպրոցներ:

Հայաստանի հանրապետական կուսակցության երիտասարդական կազմակերպությունը, Հայ Առաքելական եկեղեցու Արարատյան հայրապետական թեմը փետրվարի 27-ին Եռաբլուր պանթեոնում հանդիսավորությամբ նշեցին Սուրբ Վարդանանց տոնը: Հոգևոր և ազգային մեծ տոնակատարությանը մասնակցում էին բազմաթիվ ուսանողներ Հայաստանի տարբեր ուսումնական կրթօջախներից, երիտասարդներ, զինծառայողներ, ազատամարտիկներ, մշակույթի գործիչներ, հասարակական-քաղաքական կազմակերպությունների անդամներ, Եռաբլուրում ննջող հերոս հայորդիների ծնողներ ու հարազատներ:

Նա երկնքից չէր իջել, գալիս էր իր տոհմիկ հորական տնից, հայրենի Արարատ գյուղից, ուր աչք էր բացել սուրբ լեռան պատկերի առաջ, եւ բովանդակ հայության նման լեռը տպվել էր նրա գիտակցության մեջ, որպես գերեվարված հայրենիքի խորհրդանիշ, որից դանդաղ մխում էր վրեժխնդրության վճիռը։ Նա ապրում էր իր պարզ երիտասարդությունը՝ մարզաշխարհի հրապույրներով, կեսախինդ վարքագծով, իսկ ավելի շուտ՝ սիրտն ու միտքը գրականությանը հանձնած։ Մինչ իրական պատերազմի դաշտ մտնելը, Վազգենն արդեն իր պատերազմն սկսել էր պատմվածքներում ու հոդվածներում՝ կռիվ տալով դավաճանների դեմ, երկիրն ու նրա պատիվը ոտնակոխ անողների դեմ, ազնիվ հրճվանքով պանծացնում էր խենթ անհաշտներին, երազողներին, հայրենիքի համար զենք շարժողներին, վճռական ու անվախ սրտի տեր մարդկանց։ Նա թղթի վրա ազնիվ ու անխարդախ մելանով գծել էր սեփական պատկերը, հայտնել իր ով լինելը։

Մեր ժամանակների ամենից երևելի կանանցից մեկն անտարակույս Գոհար Վարդանյան-Փահլևանյանն է՝ համաշխարհային հետախուզության լեգենդ, ծպտյալ հետախույզ Գևորգ Վարդանյանի այրին: Կին, որ գրեթե կես դար ամուսնու հետ միասին կիսեց աշխարհի խոշորագույն տերություններից մեկի հետախույզի բարդ ու վտանգավոր, ծանր ու դժվարին կյանքը` անանց փառք բերելով իր հայրենիքին, հայ մարդուն ու հայ կնոջը:

1994 թվականի սկզբներին Արցախյան պատերազմը թևակոխել էր դաժան ու վճռական փուլ։ Ռազմաճակատի որոշ հատվածներում բնակավայրերը մերթ ընդ մերթ ձեռքից ձեռք էին անցնում, առաջխաղացումներ էին լինում, լինում էին նաեւ ձախողումներ։ Քարվաճառի մի հատվածը առաջին ազատագրումից որոշ ժամանակ անց կրկին ընկնում է թշնամու ձեռքը։ Ադրբեջանցիները երեք բրիգադ զինուժ ու տեխնիկա են կենտրոնացնում այնտեղ՝ նպատակ փայփայելով վերածելու այն գերհզոր ռազմակայանի, որտեղից դյուրին կլիներ ոչ միայն Հայաստանի հյուսիսային մի քանի շրջանները մշտապես կրակե աքցանի մեջ պահելը, այլև Արցախին թիկունքից հարվածելը։

Ուկրաինացիների ձևավորման հիմնական տարածքը համարվում է ներկայիս Ուկրաինայի հյուսիս-արևելքը` Գալիցիան, Վոլինիան, Կիևի, Պերեյասլավի, Չերնիգովի երկրամասերը: XIV դարում բոլոր այդ հողերը անցան Լիտվայի Մեծ իշխանությանը, իսկ XV դարում` լեհական Ռեչ Պոսպոլիտա կայսերապետության մեջ: Ուկրաինացիների այդ հատվածը հենց նույն ժամանակ էլ ընդունեց կաթոլիկություն: Ստեղծվեց Հռոմի պապի գերիշխանությունն ընդունող Ուկրաինական ունիտար եկեղեցին, որը հակադրվեց ագգաբնակչության մեծամասնության դավանած ուղղափառությանը:

Քիչ առաջ «Հենարան» ակումբում ավարտվեց Արցախյան պատերազմի 22 հրամանատարների մամուլի ասուլիսը։ ՊՆ տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ, Արցախյան պատերազմի զորահրամանատար Վարդան Ավետիսյանը ներկաներին իրազեկեց հանդիպման դրդապատճառի և նպատակի մասին։ Վերջերս ստեղծվել է մի հասարակական կազմակերպություն «Ռազմադաշտային հրամանատարների խորհուրդ» անվանմամբ, որը հենց սկզբից բարձրացրել է սոցիալական խնդիրներ։ Պաշտպանության նախարարության համապատասխան կառույցները պատրաստակամորեն համագործակցել են կառույցի հետ, փորձել են աջակցել խորհրդի անդամներին՝ ներկայացված խնդիրներին լուծում տալու նպատակով։ Սակայն կազմավորումից որոշ ժամանակ անց կառույցի որոշ անդամներ սկսել են ծավալել քաղաքական գործունեություն, մասնավորապես, հանդես են եկել բռնի իշխանափոխության կոչերով։ Խորհուրդը պառակտվել է, առաջ են եկել տարաձայնություններ։ Զարմանք ու մտահոգություն են հարուցել խորհրդի անդամներից մեկի՝ Սուրեն Սարգսյանի հայտարարությունները։