Տարեց կնոջ դեմքից ասես տխրություն էր կաթում, իսկ ավելի ճիշտ՝ վիշտը կարծես խոր բնավորվել էր դեմքի խորշոմներում։ Կնոջ վեհ հայացքի խորքում, զգացվում էր, վիրավոր ու տառապած սիրտ է բաբախում։ Նորից ու նորից որդուն՝ Գուրգենին էր հիշել… Միակ արու զավակն էր, որի ներկայությամբ կյանքով էր լցվում ողջ տունը։
-Գուրգենս երազում էր ուսումը շարունակելու մասին, … -մի պահ լռեց տիկին Անահիտը՝ հայացքը սահեցնելով անորոշության տիրույթում, ապա շարունակեց: -Երեք երեխաներս էլ իրենց գեղանկարիչ հորից ժառանգել են նրբազգացություն, սեր գեղեցիկի հանդեպ։ Գուրգենս արվեստի սիրահար էր։

Հայ զորահրամանատար, գիտնական, գրող, Խորհրդային Միության նավատորմի ծովակալ, Խորհրդային Միության հերոս Հովհաննես Ստեփանի Իսակովը պատկանում է այն մարդկանց թվին, որոնց կյանքն անհամեմատ ավելի հարուստ է, քան նրանց մասին հյուսված իրապատում լեգենդները: Մեծ է նրա ավանդը խորհրդային նավատորմի` հատկապես Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ Բալթյան և Սևծովյան նավատորմերի կազմավորման գործում: Ռազմական գործչից բացի, Իսակովը նաև գրող էր, գիտնական, քաղաքացի ու իր կյանքով դարձավ հայ և ռուս ժողովուրդների բարեկամության մի պայծառ դրսևորում:

Կամո Ծատրյանը ծնունդով ԼՂՀ Մարտակերտի շրջանի Զարդախաչ գյուղից է: Սովորել է ավտոճանապարհային տեխնիկումում, ապա որպես վարորդ աշխատանքի անցել Արցախի մետաքսի կոմբինատում, որը հարեւան գյուղերի մասնաճյուղերն ապահովում էր կոմբինատի արտադրանքով:
1988 -ից հետո իրավիճակը կտրուկ փոխվեց, կյանքն ընկավ իր բնականոն հունից: Ադրբեջանցիների հետ սահմանակից հայկական տարածքներում օդը շիկացած էր, ազգային հողի վրա բախումները դառնում էին ավելի հաճախադեպ: Ենթադրվող պատերազմի առաջին շունչը Կամոն զգաց, երբ մեքենայով Կիրովաբադի (Գյանջա) ճանապարհով գնում էր Հայաստան:

Նախշուն Ներսիսյանի հետ զրուցելիս արդեն որոշ չափով ծանոթ էի Ներսիսյանների պատմությանը, սակայն ծանոթությունը այս ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի հետ մի նոր պատմություն է, մի նոր բացահայտում` կապված մեր երկրին ու բնօրրանին, մեր դարավոր պատմության ներկային ու անցյալին: Եվ նորից ու նոր հասկանում ես, որ երկրի, ժողովրդի պատմությունը բաղկացած է այնտեղ ապրող մարդկանց, ընտանիքների մաքուր, ճշմարիտ ապրած կյանքերից…

Շատ հայրենազրկված հայերի նման Մամիկոն Կալոյանի պապ մշեցի Աբգարն էլ չէր կարողանում մոռանալ իր կորսված ծննդավայրը: Նրա արյան մեջ կարոտի հետ մինչ ի մահ եռում էր վրեժի կրակը: Քանի դեռ ուժը տեղն էր, մտածում էր՝ կգա հարմար պահը, եւ ինքը կառնի վրեժն անաստված թուրքից: Սակայն այդ առիթը չներկայացավ՝ նա մեռավ կարոտն ու վրեժի անթեղված կրակը սրտում: Մեռնելուց առաջ այն պատգամեց իր թոռանը՝ Մամիկոն Կալոյանին: Հայրն այդ պատգամը փոխանցեց Մամիկոնին. «Իմ վրեժ իմ թոռ պիտի լուծե»:

Կապիտան Դերենիկ Շագոյանին այլեւս չենք տեսնի պաշտպանության նախարարության վարչական համալիր մտնելիս: Նա իր պարտքը հայրենիքի հանդեպ ամբողջությամբ կատարեց եւ այժմ արդեն անցնում է վաստակած հանգստի: Քիչ է պատահում, որ զինվորականը նույն տեղում ծառայի ավելի քան քսան տարի:

Լևոն Թաշչյանի հետ զրուցելիս Հայաստան աշխարհն իր պատմական ու ներկա բնակավայրերով` ամրոց- բերդերով, շեներով, վանք – եկեղեցիներով, խաչքարերով ու հովիտներով տեսաժապավենի նման անցնում, տպավորվում են իմ մտապատկերում:
Մի տեղ գարուն է, ձնհալ, մի տեղ ձյան ճերմակը պարուրել է ամեն ինչ, մեկ այլ տեղ գարնան ծաղկունք է ու լեզուն բացած ջրերի կարկաչ: Ահա Առաքելոց վանքը, ահա Մշո Սուրբ Կարապետը, սա էլ Կաչաղակաբերդն է, Գանձասարը, Գոհարաբերդը, Հալիձորն ու Տաթևը, Մուշն ու Շուշին…