Հայրենասիրության սերմերը չեն կարող ծլարձակել անմշակ հողում, այսինքն՝ անբարո, մարդկային առաքինություններից զուրկ հոգիներում անհնար է հայրենասիրություն արթնացնել։ Հայրենասիրությունը ծնվում է մյուս արժանիքների կողքին՝ իբրեւ բարձրագույն առաքինություն։ Կարեւորագույն պայման է դաստիարակչական աշխատանքով զբաղվող անհատի մարդկային նկարագիրը. եթե մարդուն չվստահեն, չհարգեն, չհավատան, նրա քարոզած գաղափարներին երբեք չեն հավատա։ Մասնավորապես՝ բանակում շատ կարեւոր է հրամանատարի անձնական օրինակը, նրա մասնագիտական կարողությունների եւ ծառայության որակը։ Կարեւոր պայման է նաեւ լավատեսությունը։ Յուրաքանչյուր վեհ, ազգանվեր գործ-գաղափար կարող է սնանկ թվալ, եթե մարդը համոզված չէ, որ վաղվա օրը բացվելու է ավելի ապահով, բարեկեցիկ ու անհոգ կյանքի խոստումով, որ իր այսօրվա զրկանքները մեծ ու գեղեցիկ նպատակի են ծառայում, եւ ինքը քաղելու է իր այսօրվա տքնանքի պտուղները։

Օրերս ՀՀ վետերանների միավորման խորհրդում հանդիսավորությամբ նշվեց պատերազմի և զինված ուժերի վետերանների կոմիտեի նախագահ, պահեստազորի գնդապետ Պետրոս Արտաշեսի Պետրոսյանի ծննդյան 90-ամյակը։ Եկել էին շնորհավորելու ինչպես պատերազմական տարիների, այնպես էլ հետպատերազմյան տարիների ընկերները, մտերիմ-բարեկամները։
Միջոցառումն անցավ մտերմիկ, ջերմ մթնոլորտում, որովհետև հոբելյարը սիրված անձնավորություն է և իր անցած ճանապարհով քաջ ծանոթ է հասարակությանը։ Իսկ այդ ճանապարհը լի է եղել դժվարություններով, խոչընդոտներով (Հայրենական մեծ պատերազմ, դիվանագիտական աշխատանք արտասահմանում, հետախույզ մասնագետների պատրաստում և այլն), որոնք, սակայն, այսօր դարձել են հիշողություններ և ամփոփված են իր ստվարածավալ «Էջեր հետախույզի մասին» գրքում։

Հայր Գևորգյանը որոշել էր մեկնել ռազմաճակատ, որոշել էր կնոջը թողնել իրենց 4-ամյա և 2-ամյա մանկահասակ դուստրերի, 3 ամսական նորածին որդու հետ և մեկնել ռազմաճակատ. «Ես որ չմեկնեմ ու չպաշտպանեմ մեր երկիրը, ուրիշ ո՞վ պիտի անի դա իմ փոխարեն իմ երեխաների խաղաղ ապագայի համար»,- ասաց: Որոշումը կտրուկ էր, հստակ և անբեկանելի:

Դեկտեմբերի 22-ին «Արծիվ» մահապարտների գումարտակի մարտիկ Սպարտակ Մաթևոսյանը դարձավ 75 տարեկան։ Երբ 1992 թվականի օգոստոսի 15-ին հնչեց Վազգեն Սարգսյանի` մահապարտների հավաքագրման նպատակով աշխարհասփյուռ հայությանն ուղղված պատմական կոչը, Սպարտակ Մաթևոսյանը 54 տարեկան էր։ Նրա տարիքի զինվորականները վաղուց արդեն թոշակի էին անցել, բայց մեր հոբելյարը, ինչպես նորակոչիկը, առանց դույզն- ինչ երկմտելու, իրեն բնորոշ համառությամբ զինվորագրվեց և գնաց Հայրենիքը պաշտպանելու։ Այդ հինգ հարյուր, ինչպես այն ժամանակ շատ դիպուկ բնորոշել է պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանը, ամենանվիրյալ, ամենախիզախ հայորդիների սխրանքը իր նշանակությամբ ոչ միայն իրադարձային ու բեկումնային եղավ ազգային ազատագրական պայքարի` թերևս ամենածանր ու բախտորոշ ժամանակահատվածի համար, այլև` պատմական։

Ապելյանների տոհմածառի արմատները պատմական Նախիջեւանից են: Երկար դեգերումներից հետո Հայրապետ Ապելյանը տիկնոջ` Սաթիկի հետ, որը ծնունդով Նախիջեւանի Ղազանչի գյուղից էր, առ Աստված տածած իր մեծ հավատով ընտանիք կազմեց Մասիսի շրջանի Նորաբաց գյուղում:

Դժվարություններով, մակընթացություններով լիուլի է կյանքը: «Կյանքը Նեւայի պողոտան չէ, որ ամեն ինչ հարթ ու սահուն ընթանա»,- ասում է մեծ գրողը: Ամեն ժամանակաշրջան իրեն հատուկ ու բնորոշ դժվարություններն ունի:
Բագրատ Կանայանի համար այդ դժվարությունները սկսվեցին մանկությունից: Ծնվել է Երեւանում 1945թ.-ին, սակայն մանկության հիշողությունները նրան տանում են Երեւանից շատ-շատ հեռու, հատկապես տպավորվել է անվերջ ձգվող մի ճանապարհ, որ տանում էր նրանց դեպի անհայտություն. 1949թ.-ին իրենց ընտանիքին աքսորեցին Սիբիր: Պատճառը` Դրաստամատ Կանայանի` Դրոյի զարմից լինելն էր:

Հորեղբոր քառասունքի օրը` հուլիսի քսանվեցին եկավ գյուղ` Ջաջուռ։ Առանց տարբերանշանների զինվորական համազգեստ էր հագին։ Գերեզմանոցից հետդարձի ճանապարհին ինձ թևանցուկ արեց ու ականջիս շշուկով ասաց. «Մամ ջան, վաղը գնում եմ ռազմաճակատ։ Արցախում դրությունը օրհասական է»։
Սեղան էլ չնստեց` շտապում էր։
-Վազգեն Սարգսյանին խոստացել եմ` պետք է ժամը հինգին գնդի տեղակայման վայրում լինեմ,- ասաց ու մնաս բարով ասելով բոլորին` դուրս եկավ։ Հորաքրոջ տղան մեքենայով հասցրեց Երևան։