Հոդվածի վերնագիրն արդեն իսկ շատ ոգևորիչ է, շատ պարտավորեցնող։ Նախարարը մեծ առաքելություն է վերապահում զինվորին։ Իրոք, տղամարդու հասունացման ճանապարհը անցնում է բանակով, ու ծառայության երկու տարին կարող է լինել ամենաբախտորոշ ու կարևոր ժամանակահատվածը։ Երբ եկա բանակ, բոլորովին ուրիշ մարդ էի։ Այս մեկ տարին ինձ 10 տարվա փորձառություն տվեց, պատասխանեց շատ ու շատ հարցերի, վերաարժևորեց շատ ու շատ պատկերացումներ…

Փոխգնդապետ Ա. Աղաջանյանի հրամանատարությամբ գործող ուսումնական գումարտակի հրամանատարի ու նրա տեղակալի օրն սկսվում է համալրման եկած նորակոչիկների հետ անձնական ծանոթություններով։ Անհատական զրույցներից հետո նորակոչիկները ծանոթանում են զորամասին, նրանց է ներկայացվում զորամասի մարտական ուղին, տեղեկություններ է հայտնվում հրամանատարներից յուրաքանչյուրի մասին։ Մի խոսքով՝ ամեն ինչ արվում է, որ նորակոչիկները շատ արագ հարմարվեն զինվորական կյանքին, առօրյային։

Ճամբարի կրթական դերը երեխայի կյանքում անչափ մեծ է եւ կարեւոր,- լրացնում է ճամբարի պետը՝ Մկրտիչ Բադալյանը եւ ավելացնում,- այս շփումները նպաստում են համերաշխության, ընկերական մթնոլորտի ձեւավորմանը։ Ճամբարը նաեւ մի յուրօրինակ ինքնուրույնության դպրոց է հատկապես տղաների համար, այստեղ նրանք է՛լ ավելի են վարժվում կարգուկանոնին եւ, բնականաբար, վաղն է՛լ ավելի հեշտ կհաղթահարեն բանակային կյանքի դժվարությունները։

Ես կարծում եմ, հայրենիքին ծառայելու գաղափարն այնքան էլ ամուր չէ մեր հոգեբանության մեջ։ Հայրենիքին ծառայելը միայն զինվորական համազգեստ հագնելն ու հայրենիքի համար զոհվելը չէ։ Հայրենիքին ծառայելը նախ և առաջ օրինավոր քաղաքացի լինելն է։ …Երբ դու յուրաքանչյուր գործ կատարում ես բարեխղճորեն և ազնվաբար։ Ոչ ոք քարոզներով չի դաստիարակվում, այլ դաստիարակվում է իր շրջապատի օրինակով։ Ամեն մարդ պիտի հիշի, որ ինքը օրինակ է մեկ ուրիշի համար։ Ես ուզում եմ ապրել մի երկրում (իմ հայրենիքում), որտեղ օրենքի առաջ հավասար են բոլորը, որտեղ մարդը հարգված է՝ և՛ աղքատը, և՛ հարուստը, և՛ պաշտոնյան, և՛ սովորական աշխատողը։

Մենք՝ հայերս, զավակ դաստիարակելու լավ ավանդույթներ ունեք։ Մենք սիրում, խնամում, պաշտպանում ենք մեր զավակներին, պատասխանատու ենք մեր երեխաների վարքի, արարքների համար, որ տարիքում էլ նրանք լինեն։ Հայերիս պատկերացմամբ՝ լավ զավակը պետք է լինի ծնողասեր, մեծին հարգող, աշխատասեր, ազնիվ, խիզախ… Երևի մեր պատմությունից է եկել. մենք ցանկանում ենք արու զավակին հզոր տեսնել։ Մեր որդին մեր ուժն է։ Երևի մեր դարավոր անպաշտպանվածությունն է պատճառը, որ մենք երջանկանում ենք, երբ մեր զավակին հասցնում ենք բանակի տարիքի ու տեսնում ենք նրան զինվորական համազգեստով ու զենքով։ Մենք աչքալույս ենք տալիս ծնողին որդու զինվորանալու կապակցությամբ։

Երբեք չեմ մտածել, որ հայրենիքին ծառայելու պարտավորություն ունեմ, երբեք ինքս ինձ հարց չեմ տվել՝ հայրենասե՞ր եմ, արդյոք, թե՞ ոչ։ Ապրել եմ, ինչպես հրամայել է խիղճս, իմ բարոյական սկզբունքների թելադրանքով։ Երբ պահը եկավ, երբ թշնամին սպառնաց իմ հայրենիքին, երբ վտանգվեց իմ հայրենակիցների կյանքը, դարձյալ հետևելով խղճիս ձայնին, գնացի ճակատ։

Իմ ապրած կյանքը, փորձառությունը թույլ են տալիս ասելու, որ հայրենիքին ամեն օր, ամեն ժամ ծառայելը, հայրենասիրաբար ապրելը պակաս դժվար չէ, որքան պատերազմի դաշտում սխրանք գործելը։ Երբ հայրենասիրությունը դառնում է կենսակերպ, կամա-ակամա հայրենիքի շահը դառնում է գերակա և՛ աշխատանքում, և՛ անձնական կյանքում։ Հայրենասիրությունը առաջին հերթին մարդասիրություն է։ Սեր հայրենակցիդ հանդեպ, նրա ցավին, հոգսին մոտիկ լինելու ներքին մղում ու բարոյականություն։ Հիշեցի երկրաշարժի օրերը…