Զինվորներն անցնում էին։ Շուկայի հրապարակի ռմբապաստարանի վրա կիտված հողի բլրակին կանգնած՝ ես բարձրացնում էի ձեռքս՝ ողջունելով նրանց, եւ զգում էի, թե ապրիլյան առավոտի ցուրտն ինչպես է սողոսկում թեւքերիցս։ Կողքիս կինը հետեւում էր այդ լուռ շքերթը։ Պատերազմն ավարտվել էր։
Զինվորներն անցնում էին։ Վարսավիրանոցում հերթ պահածները դուրս էին թափվել մայթերը, իսկ այրված սոսու մոտ կանգնած սպիտակ խալաթով վարսավիրը պատիվ էր տալիս դրոշին։ Վերին հարկերից, պատշգամբների կիսաբաց դռների արանքներից երեւում էին գունատ դեմքեր, հուզախառն աչքեր։ Պատերազմն ավարտվել էր։

Օրերս լրագրերում կարդացի, որ կառավարությունն օրենք է ընդունել զինվորական ծառայության մասին։ Ես ու իմ հասակակիցները առանց խանդավառության կարդացինք մեր պրեզիդենտի այդ հոգատար որոշումը։ Եվ ինչպես կարելի է ուրախանալ, երբ մի քանի շաբաթից հարյուր հազարավոր երիտասարդ քաղաքացիներ դուրս են շպրտվելու իրենց տներից ու բնակեցվելու են վրաններում ու զորանոցներում։ Հանուն ինչի՞։ Այնտեղ ինչ-որ մեկն ուզում է կռվել, իսկ մենք պիտի տառապե՞նք նրա քմահաճույքի պատճառով։ Չգիտեմ՝ ինչ են անելու ուրիշները, բայց ինչ վերաբերում է ինձ, ապա ես չեմ կարող բավարարել «սիրելի» կառավարությանս՝ ինձ թնդանոթի մսի կտոր դարձնելու ցանկությունը… Թեկուզեւ այն պատճառով, որ բուսակեր եմ… այսինքն, ներեցեք, ուզում էի ասել՝ պացիֆիստ…

Թևավոր խոսքը որևէ լեզվում (գրավոր, թե բանավոր) լայն գործածություն ստացած այս կամ այն բառն է, պատկերավոր արտահայտությունը, ասույթը, հասկացությունը, որը ոչ միայն բնորոշում է տվյալ ժողովրդի լեզվամտածողությունը, հոգեկերտվածքը, այլև դառնում հոգեբանության յուրօրինակ դրսևորում։ Նաև թևավոր խոսքով կարելի է ճանաչել այս կամ այն ժողովրդին, և այս իմաստով հայերենում «թևածող» նման խոսքերը մի-մի բանալի են՝ մտնելու հայ ոգու խորքը, հասկանալու հայ մարդուն՝ նրա ազգային խառնվածքը, մտքի իմաստնությունն ու դարավոր կենսափորձը։ Թևավոր խոսքի ծննդաբանությամբ կարելի է վերաթերթել մի ամբողջ ժողովրդի պատմության այս կամ այն էջը, վերապրել անցյալը և նորովի իմաստավորել այն։

Ազգային հերոս Ջիվան Աբրահամյանի անունը կրող դպրոցի բակում բացվում է հերոսի կիսանդրին։ Ներկա են հերոսի մարտական ընկերները՝ Արամ Աբրահամյանը՝ քեռին, Վարդան Կարապետյանը, Աշոտ Սուքիասյանը, Բաղդասար Վարդանյանը, Ժորա Ալեքսանյանը, եղբայրը՝ Պետրոսը, Բավական մայրիկը։ Այս դպրոցն ազատամարտին տվել է 46 զինվոր, որոնցից զոհվել են 5-ը։ Նրանցից մեկն էլ Ջիվան Աբրահամյանն էր։

Հայոց բանակը նոր էր կազմավորվել։ Պատերազմ էր. ոմանք իրենց զավակներին բանակ էին ճանապարհում օրհնանքով ու աղոթքով, ոմանք էլ դիմում էին տարբեր միջոցների՝ զավակներին ազատելու, երկրից դուրս տանելու համար։ Շենքի բակում մեկ էլ լսվում էր Հարութի ձայնը.
-Ա՛յ ժողովուրդ, ինչի եք թաքցնում ձեր տղաներին, բա էս երկիրը, էս հողը, Արցախի սահմանները ովքե՞ր են պաշտպանելու։ Բավական է՝ պատմությունից էլի՞ դաս չենք առնելու։

Իսկական աղետ են այսօր սրընթաց արագությամբ աճող աղանդները: Նրանք իրենց որջերը ունեն աշխարհի գրեթե բոլոր երկրներում: Հայաստանում նույնպես շարունակում են ակտիվ գործել աղանդավորական շարժումները: Դրա վառ ապացույցն է այն, որ Եհովայի վկաները մեզ միշտ են հանդիպում ցանկացած ժամի և ամեն տեղ: Եհովականներից ոչ պակաս ակտիվություն են ցուցաբերում հոգեգալստականները կամ հիսնականները: Հայաստանում զանազան անուններով գործում են սրանց բազմաթիվ խմբեր: Այդ խմբերից մեկն էլ «Կյանքի խոսք» աղանդավորական շարժումն է:

Հրադադարը նոր էր հաստատվել, սակայն սահմանամերձ հատվածներում դեռ լինում էին կրակոցներ։ Հայկը ծառայում էր սահմանային զորամասերից մեկում և կարճատև ծառայության ընթացքում իր համարձակությամբ, իր բանիմացությամբ շահել էր հրամանատարության հարգանքը և ստացել սերժանտի կոչում։ Ծառայության ավարտին հաշված օրեր էին մնացել, երբ ծնողները լսեցին գույժը՝ Հայկը զոհվել է թշնամու դավադիր գնդակից։