Պատմության էջերից
Լյոբ Ստրաուսը ծնվել է 1829թ. փետրվարի 26-ին, Բուտենհայմում (Բավարիա)` հրեաների ընտանիքում: 1845թ. նրա հայրը մահացավ թոքախտից: 1847թ. Լյոբը, մոր և երկու քույրերի հետ արտագաղթեց ԱՄՆ: Այստեղ նա փոխեց իր անունը` ընտրելով «ավելի ամերիկյան» տարբերակը` Լևի (Levi) (հաճախ նաև արտասանվում է Լիվայ): Նրա երկու ավագ եղբայրները տեղափոխվել էին ԱՄՆ մի քանի տարի առաջ և արդեն Նյու-Յորքում կտորեղեն էին վաճառում:
Լրանում է Մովսես Գորգիսյանի մահվան քսաներկուերորդ տարին: Նա շատ քիչ ապրեց, սակայն այդ կարճ ժամանակահատվածում անգնահատելի ծառայություն մատուցեց հայ ժողովրդին: Եվ այն միակ՝ Երասխավանի առաջին կռվին մասնակցությունը բավարար էր, որպեսզի դրսեւորվի նրա ռազմական, հրամանատարական տաղանդը:
Զինվորական հին համազգեստով, երկփողանի, որսորդական հրացաններով ու ատրճանակներով զինված՝ մերոնք սովորում էին հաղթել։ Վազգենը մոռացել էր, որ գրող է։ Նա ընդունել էր ճակատագրի մարտահրավերը։ Ճաք էր տալիս եղբայրական ժողովուրդների դարբնոց համարվող 70-ամյա հսկայական երկիրը։ Վազգեն Սարգսյան գրողը, որ կատարել էր իր ընտրությունը դեպի մեծ գրականություն, շեղվեց իր ուղուց, վերամկրտվեց որպես հայրենիքի զինվոր։
Ամանօրյա տոներից հետո աստիճանաբար պարզվեց, որ միութենական ժողովրդավարական շարժումների շրջագծում Ադրբեջանում բնականաբար մուսավաթական «թեքումով» ստեղծված ԱԺՃ-ն (Ադրբեջանի Ժողովրդական Ճակատը) 1989 թվականի վերջին օրը Նախիջևանում սկսել էր աննախադեպ մի գործողություն, որը խորհրդային լրատվամիջոցները չգիտեին էլ, թե ինչպես ձևակերպել: Դեկտեմբերի 31-ին Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունում սկսվեց հայկական պատմաճարտարապետական հուշարձանների ու նաև խորհրդա-իրանական պետական սահմանի հարյուրավոր կիլոմետրեր ձգվող մի հատվածի բոլոր ենթակառուցվածքների ավերումը: Ադրբեջանը, Հայաստանն ու Արցախը մեծ իրադարձությունների նախաշեմին էին…
Մեր ժամանակակիցների մեծամասնությունը կարծում է, թե կամիկաձեները համաշխարհային թատերաբեմ իջան Երկրորդ համաշխարհայինի ընթացքում, Ճապոնիայի և ԱՄՆ-ի մղած կատաղի մարտերի ժամանակ: Իրականությունն այլ է. «կամիկաձե» հասկացությունը երևան է եկել դեռևս 13-րդ դարում և բառացի նշանակում է «աստվածային քամի»: Սրա ծագումը կապվում է մի բացարձակ անհավանական պատմության հետ, որն առնչվում է վայրագ Չինգիզխանի թոռներից մեկի` Բաթու խանի հարազատ եղբայր Քուբիլայի հետ (23.IX.1215-18.II.1294):
Շատերին է հայտնի մարտարվեստների վարպետ, կինոաստղ Բրյուս Լիի անունը, որն առաջինն է արևմտյան աշխարհին ներկայացրել արևելյան կունգ-ֆու մարտարվեստը: Միլիոնավոր կինոդիտողների կուռք Բրյուս Լիի մահը ցնցեց ողջ աշխարհը: Նրա մահը դասվում է 20-րդ դարի խորհրդավոր մահերի շարքը, և մինչև օրս հայտնի չէ դերասանի մահվան իսկական պատճառը: Բրյուս Լին մահացավ 1973թ. հուլիսին` Հոնգկոնգում, 32 տարեկան հասակում` գլխուղեղի այտուցումից: