Language:

  • Հայերեն
  • Русский
  • English

#08 (873) 02.03.2011 – 09.03.2011

ԿԱՐՈՏ ՄԿՐՏՉՅԱՆ (Ջամբազի արծիվ)

Շահումյանի վերջին դեպքերին մասնակիցների ու ականատեսների վկայություններն ու պատմածները միանշանակ մատնանշում են, որ շրջանի տարածքում տասնյակ հրասայլերով ու զրահատեխնիկայով համալրված ռուսական դիվիզիայի անսպասելի հայտնվելը մեծ իրարանցում եւ խուճապ է առաջացրել բնակչության եւ ազատամարտիկների շարքերում, իսկ պատերազմական իրավիճակում խուճապը ամենասարսափելի ու վտանգավոր երեւույթներից է:
«Շահումյանի ինքնապաշտպանական ուժերը,-վերհիշում է Ռոմիկը,- կռվել են, ինչքան հնարավոր էր: Մեր դիրքերի վրա ադրբեջանական ՕՄՕՆ-ի համագործակցությամբ հարձակվում էր խորհրդային բանակի մեքենայացված դիվիզիաներից մեկը:

Ավագ բուժքույր Ելիզավետա Կարապետյան

Արծրուն Ալեքսանյանի «Կյանք, որ նման է լեգենդի» ստվարածավալ, նկարազարդ գիրքը նվիրված է 89-րդ Թամանյան կարմրադրոշ դիվիզիայի ավագ լեյտենանտ, ավագ բուժքույր Ելիզավետա Կարապետյանի պատերազմական սխրանքների ու խաղաղ օրերի գիտամանկավարժական ու հասարակական գործունեությանը։ Մենագրության միջոցով հեղինակը ներկայացնում է Ելիզավետա Կարապետյանի արմատները։
Հեղինակը գրքում հանգամանորեն ներկայացնում է Թամանյան 89-րդ դիվիզիայի ռազմական գործողությունները կովկասյան նախալեռներից մինչեւ Բեռլին։

Վլադիմիր Բալայան

Վլադիմիր Բալայանը՝ 1-ին աստիճանի «Մարտական Խաչ» շքանշանի ասպետ, «Ազատագրական բանակի «Արցախ ճակատի» հրամանատարը, ծնվել է 1958 թվականի փետրվարի 14-ին Մարտակերտի շրջանի Մոխրաթաղ գյուղում:
Հայրը` Ալեքսեյ Բալայանը, երկար տարիներ շրջանային թերթի խմբագիրն էր, եւ Վլադիմիրը թերթում աշխատում էր որպես տպագրիչ: Հետագայում նա ավարտեց գյուղատնտեսական ինստիտուտը եւ աշխատեց որպես անտառապահ Մարտակերտի անտառտնտեսությունում: Ամուսնացել եւ կազմել էր հոյակապ ընտանիք ու խաղաղ ապրում էր իր կնոջ եւ երեք երեխաների հետ: Սակայն կյանքի սովորական ընթացքը խախտվեց 1988 թվականին:

Նիկօ

Պայմանագրային զինծառայողներ Լեւոն Գեւորգյանի, Հովհաննես Ասլանյանի, Արթուր Բորոյանի, Վարդան Միլիտոնյանի հետ հասնում ենք Նորաբակ գյուղ (Գեղարքունիք, Վարդենիս)։ Մեքենայով մեզ պետք է Վարդենիս հասցնի Միրիկ Ղուկասյանը։ Իր նոր տան բակում մեզ դիմավորում է տանտերը։ Սիրով հրավիրում է տուն։ Շտապում ենք, փորձում մերժել, սակայն Միրիկը ոչ մի պատճառաբանություն չի ընդունում. «Հայի օջախ է, նոր օջախ, միայն մի քանի րոպեով»,- ու սրտաբաց տանտերը բացում է իր տան դուռը։ Օջախի բաց դռնից ներս չմտնելը գետաշենցիների համար վիրավորանք է։ «Գետաշենի հայաթափումից հետո ենք հաստատվել այստեղ, ես էլ եմ ծառայում, պատերազմից հետո անցել եմ պայմանագրային ծառայության»,- ասում է Միրիկն ու ներկայացնում իր տան անդամներին։

Բարեկենդան

Հայ եկեղեցու կանոնի համաձայն` պահքի բոլոր շաբաթների նախընթաց կիրակի օրը, միակ բացառությամբ Ս. Ծննդյան պահքի, կոչվում է բարեկենդան: Մեծ պահքին նախորդող կիրակին կոչվում է Բուն բարեկենդան: «Բարեկենդան» նշանակում է բարի կենդանություն, բարի կյանք, աշխարհիկ իմաստով` ուրախություն, տոնախմբություն, իսկ կրոնական իմաստով` երանական վիճակ: Սա հիշատակն է Ադամի` դրախտում երանելի ու երջանիկ այն կյանքի, որը նա վայելում էր Աստծու անմիջական ներկայությամբ: Ինչպես սուրբ Գրիգոր Տաթեւացին է գրում. «Մարդը պատվի մեջ էր, քանզի ստեղծվեց որպես բոլոր տեսանելի արարածների թագավոր ու իշխան, եւ նրա համար ստեղծվեցին երկինքն ու երկիրը, բույսերն ու կենդանիները, ինչպես Սուրբ Գիրքն է ասում. «Ամեն ինչ նրան հնազանդ ստեղծեցիր եւ դրեցիր նրա ոտքերի տակ» (Սաղմ., Ը, 3)»:

Հակոբ Անասյան

Մտածում եմ՝ հիրավի տեղին է ասված. «Մարգարեն իր գավառում պատիվ չունի»։ Բայց, չգիտես ինչու, պրոֆեսոր Մուրադյանի խոսքերն ինձ շատ ավելի դիպուկ, մանավանդ պարզ ու հասկանալի են թվում. «Ծառի բնի հաստությունը կտրելուց հետո է միայն երեւում… Մարդը մեր կողքին էր, մեզ հետ, բայց մենք արժեքը չիմացանք։ Անփոխարինելի մարդ էր»։ Եվ այս խոսքերին հաջորդում է երկարատեւ ու ծանր մի լռություն, սակայն որքա՜ն աղաղակող։ Եվ իմ՝ «երախտապարտ ժողովուրդ չենք» բարձրաձայն մտորումը, ավելի քան անտեղի ու ավելի քան անհեթեթ է հնչում։
Հանուն արդարության, սակայն, ասենք, որ Հակոբ Անասյանի՝ ընդամենը գիտության թեկնածուի անունը զարմանալիորեն, այնուամենայնիվ տեղ է գտել Հայկական սովետական հանրագիտարանում։

Ադրբեջանական կործանված ինքնաթիռ

1992թ. փետրվարի 19-ին Ղարագալի գյուղի մոտ նորից հայտնվեցին ուղղաթիռներ, այս անգամ՝ ադրբեջանական օդուժի: Դրանք վարում էին նախկին ԽՍՀՄ-ի՝ տարբեր ազգությունների օդաչուները, որոնք պայմանագրով ծառայության էին անցել Ադրբեջանի ԶՈւ-ում: Նրանք օդային գրոհներով զգալի վնաս էին հասցնում ե՛ւ ազատամարտիկներին, ե՛ւ խաղաղ բնակչությանը: Ադրբեջանական բանակի ագրեսիան ուղեկցվում էր ուղղաթիռների օրեցօր հզորացող հարվածներով: 1992թ. ապրիլի 8-ին ադրբեջանական ՌՕՈւ-երն «ստանում են» իրենց առաջին ինքնաթիռը` «Սու-25»-ը: Օդաչու, լեյտենանտ Վաղիֆ Բախտիար-օղլի Կուրբանովը գրոհիչը գողացել էր Սիտալ-Չայ քաղաքում տեղակայված ռուսական օդանավակայանից: