…Երբ իրադարձությունները ծածկված են երկաթյա վարագույրի հետեւում, թվում է, թե դրանք չկան էլ իսկի… Աստված գիտե, թե Սովետ Միությունում տարեկան քանի ինքնաթիռ էր ընկնում, իսկ մենք դրա մասին իմանում էինք, եթե զոհվողը մեր հարազատն էր, ազգականն ու հարեւանը… կամ թե մի ամբողջ հավաքական…
… ու թվում էր, թե Սովետում ինքնաթիռները չեն ընկնում, չեն բախվում գնացքները, ու նավերը չեն խորտակվում…
…Երբ տարիներ անց ամեն օր լսում ես նախկին Սովետի տարածքում այստեղ-այնտեղ խորտակվող ինքնաթիռի, «ցխվող» գնացքի ու սուզվող նավի մասին, արթնանում են հին ու նոր վախերդ, արթնանում են ու մոռացնել են տալիս, որ ավիացիան, ա՛խր, եղել ու մնում է տրանսպորտի ամենահուսալի միջոցը…

Հարգելի ընթերցող, մի պահ հայացքդ կանգնեցրու այս լուսանկարից քեզ նայող տղաների վրա։ Նրանց մեջ գուցե ճանաչես, գտնես ընկերոջդ, եղբորդ, որդուդ։ Այո՛, այդ նրանք են հայկյան «լայնալիճ աղեղներով», զենք-զրահով, երկաթակուռ բազուկներով եւ արծվենի հայացքներով հսկում մեր երկրի սահմանները։
Այո՛, այդ նրանք են երկնահաս լեռների ժայռաբաշ բարձունքներից զօր ու գիշեր հսկում Հայաստան աշխարհի արեւածագն ու մայրամուտը։ Այո՛, այդ նրանք են՝ Հայկ Նահապետի, Առյուծ Մհերի, Սասունցի Դավթի հերոս ժառանգները, հայոց հաղթական բանակի քաջարի զինվորները։

Զինկոմիսարիատների նախազորակոչային պատրաստության ծրագրում շեշտված է բանակը ֆիզիկապես կոփված, առողջ եւ հոգեպես ամուր զինվորներով համալրելու խնդիրը։ Սակայն պիտի նշեմ, որ միայն զինկոմիսարիատներից չէ, որ կախված է ապագա զինվորի դաստիարակությունը, այն պարզ պատճառով, որ այդ գործընթացին մասնակցում են բազմաթիվ օղակներ ու գործոններ՝ ընտանիքը, դպրոցը, միջավայրը, կրթադաստիարակչական ու արժեքային գերիշխող գաղափարները, եւ վերջնական արդյունքը նշված օղակների գործունեության արգասիքն է։

Զինված ուժերի մարտունակության կարևոր բաղադրիչներից մեկն է անձնակազմի կայուն բարոյահոգեբանական վիճակը (ԲՀՎ), որը զորքերի բարոյահոգեբանական ապահովման արդյունքն է: Ժամանակակից պատերազմում մարտական խնդիրների կատարումը կապված է նախկինում չհանդիպած դժվարությունների, բարոյական, հոգեբանական ու ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունների հետ, որոնք պայմանավորված են ինչպես մարտական գործողությունների բնույթի փոփոխությամբ, այնպես էլ հանկարծակիությամբ, տարբեր տեսակի ներգործություններով և այլն: Այս պարագայում ստորաբաժանումներից պահանջվում են շատ մեծ շարժունություն, գործողությունների արագություն, կարգապահություն, անձնուրացություն, համախմբվածություն, ներդաշնակորեն գործելու ունակություն, իսկ հրամանատարներից` կառավարման մեծ վարպետություն, ստեղծագործական մտածողություն, կայունություն և խիզախություն:

Հայկական կորպուսի հրետանին կազմավորված էր հրետանային 2 բրիգադից, 4 առանձին դիվիզիոններից և առանձին լեռնային մարտկոցից, ընդհանուր առմամբ մոտ 100 հրանոթ, որոնցից սոսկ կեսն էր պահպանվել պատերազմից հետո: Կորպուսի վերակազմավորման ընթացքում ձևավորվեց հրետանային մեկ բրիգադ` հրետանային հավաքակայանով և ուսումնական զորախմբերով: 1918թ. սեպտեմբերին ձևավորվեց ռազմական նախարարության հրետանային վարչությունը, որի խնդիրն էր զինել բանակը, նորացնել հրետանու նյութական մասը, զորքն ապահովել հրետանային զենքով ու զինամթերքով: Տարեվերջին, թուրքերի կողմից Ալեքսանդրապոլը լքելուց հետո, այնտեղ մեկնեց վարչության պետը` գեներալ Կոնստանդին Ղամազյանը` ընդունելու և կարգի բերելու զինամթերքի պահեստները, որոնք թուրքերը թողել էին թափթփված վիճակում:

Ըստ սովորական ընկալման, մարտարվեստը դիտարկվում է որպես հակառակորդին ծեծելու ունակությունների, հմտությունների հավաքածու: Սակայն մարտարվեստի իսկական ըմբռնումը զգալիորեն ավելի լայն է, և մարտ վարելու հմտությունները միայն դրա փոքր կիրառական մասն են կազմում:
Մարտարվեստը կենսակերպ է, աշխարհայացք: Ցանկացած մարտարվեստի առաջին խնդիրն է դաստիարակել հոգևոր մարդու, հարստացնել նրա ներաշխարհը: Միայն ներքին ներդաշնակության հասնելու շնորհիվ մարդը կարող է իր կենսական էներգիան ուղղել դեպի նպատակի իրականացում:

ՀՀ պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալ ԴԱՎԻԹ ՏՈՆՈՅԱՆԻ հարցազրույցը ռուսական «РИА НОВОСТИ» լրատվական գործակալությանը (http://www.ria.ru/interview/20110928/445212574.html): Զրույցը վարում է հատուկ թղթակից Իվան Կոնովալովը: -Աշխարհի առաջավոր երկրների, այդ թվում Ռուսաստանի բանակներում կատարվում են մեծածավալ բարեփոխումներ: Ի՞նչ իրավիճակ է Հայաստանի բանակում: -Հայաստանի ԶՈՒ բարեփոխումները սկսվել են 2006թ.: Դրանց նպատակն է ստեղծել արդյունավետ պաշտպանական համակարգ, որը չպետք է լինի գործող […]