Հրամանատարը պիտի առաջնորդ լինի իր գործունեությամբ ու վարքով։ Ոչ մի հրաման ու կնիք չի կարող մարդուն հրամանատար դարձնել, եթե նա չունի հրամանատարի հատկանիշներ ու բարոյականություն… բարձր արհեստավարժություն, մշտապես արդարացի լինելու կամք և անձնակազմի ներուժը ճիշտ գնահատելու և արդյունավետ օգտագործելու պատրաստակամություն, որոնք հրամանատարի ամենակարեւոր հատկանիշներն են:

Հունվարի վերջին Արցախում գարնանային եղանակ է։ Մարդիկ վար ու ցանք են անում, ջրում, էտում են այգիները։ Անմշակ վարելահողեր գրեթե չկան, և հիմնականում նախապատվությունը տրվում է հացահատիկային կուլտուրաներին։ Ակնհայտորեն գյուղատնտեսությունն Արցախում վերելք է ապրում, ընդլայնվում է ոռոգման ցանցը, հիմնվում են խաղողի, նռան նորանոր այգիներ, գործում են վերամշակող ձեռնարկությունները։ Տնտեսության զարգացումը, տարեցտարի բարելավվող կյանքն ամրապնդում է արցախցու հավատը ապագայի նկատմամբ, բազմապատկում արյամբ սրբագործված հողը պաշտպանելու ուժն ու վճռականությունը։

Անցած ուսումնական փուլում փոխգնդապետ Է.Օհանյանի հրամանատարությամբ գործող գումարտակում մարտական հերթապահություն իրականացնելիս ոչ մի թերություն չի արձանագրվել` միջանձնային փոխհարաբերություններում խնդիրներ, մարմնական վնասվածք ստանալու դեպքեր չեն եղել:

Գիշերային ութժամյա ճամփորդության նպատակակետը գնդապետ Կ.Իշխանյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասն էր, որտեղ հունվարի 19-ին երդման հանդիսավոր արարողություն էր: Նորակոչիկների ծնողների, հարազատների ու բարեկամների ստվար բազմությունը վկայում էր, որ հայ մարդը պատրաստ է հարյուրավոր կիլոմետրեր կտրելու, որպեսզի ներկա լինի իր որդու՝ զինվոր դառնալու հանդիսավոր ուխտին:

Հայ ընտանիքներին բռնությամբ տեղահանել էին ադրբեջանական տարբեր բնակավայրերից։ Կենտրոնական հեռուստատեսությամբ ադրբեջանցիների հարևանասիրությունն ու մարդասիրությունն էր գովերգում հայուհու անուն-ազգանունով մի կին, որն ամուսնացել էր ադրբեջանցու հետ։ Այսպես է պատմում ազատամարտիկը այդ կնոջ հետագա ճակատագրի մասին։

1993թ. ապրիլի 10-ին հակառակորդը ծածուկ անցնելով մեր սահմանը՝ մտավ Շիկահող գյուղի թիկունք՝ մտադիր լինելով փակել Կապան-Շիշկերտ ճանապարհը և իր տրամադրության տակ վերցնել Շիկահող, Սրաշեն, Ներքին Հանդ, Ծավ և Շիշկերտ գյուղերը: Սակայն բրիգադի հրամանատարության, անձնակազմի խիզախության և մարտական բարձր ոգու շնորհիվ թշնամին հետ շպրտվեց՝ կրելով մեծաթիվ կորուստներ: 1993թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին բրիգադի հրամանատարության առջև խնդիր դրվեց համագործակցելու ԼՂՀ պաշտպանական ուժերի հետ, մասնակցելու Կուբաթլուի, Զանգելանի, Մինջևանի ազատագրման մարտերին, որը նույնպես հաջողությամբ իրականացվեց. մասամբ ազատագրվեցին պատմական Սյունիքի Բարգուշատ և Չավանդուր գավառները, որով էլ պայմանավորվեց Զանգեզուրի անվտանգությունը:

Գաղտնիք չէ, որ նման բարդ էթնոգենետիկ զարգացումների ժամանակաշրջանում ապրող հանրույթում ծավալվում են սոցիալ-հոգեբանական բարդ գործընթացներ: Այս առումով հատկանշական է ադրբեջանցի դոկտոր Այդին Ալիզադեի վերջերս լույս տեսած հոդվածը: Փիլիսոփայության, սոցիոլոգիայի և իրավունքի դոկտորը նշում է, որ ադրբեջանցիները ներկայումս տառապում են «հայամանիա» հիվանդությամբ: Հետաքրքիր են նաև մեկ այլ ադրբեջանական մտավորականի` Ադրբեջանի նախագահի նախկին խորհրդական, քաղաքագետ Վաֆա Գուլուզադեի խոսքերը. «Ադրբեջանցիները, որպես ազգ, դեռևս ամբողջությամբ չեն ձևավորվել: Որպես ազգ ամբողջությամբ ձևավորվելու համար անհրաժեշտ է անցնել մի քանի փուլ: