Արցախյան շարժման հենց սկզբից ադրբեջանցիները շրջափակեցին Արցախը։ Միակ կապը Արցախի հետ պահպանում էին քաղաքացիական ավիացիայի օդաչուները։ Հիմնականում ՄԻ-8 ուղղաթիռներով եւ ՅԱԿ-40 ինքնաթիռներով նրանք անգնահատելի ծառայություն մատուցեցին մեր ժողովրդին։ Ռազմական ավիացիան ազգային բանակի կազմում ստեղծված առաջին զորատեսակներից է։ Միասին, մեկ վարչության կազմում են սկսել կազմավորվել հակաօդային պաշտպանությունն ու ավիացիան, բայց հետո բաժանվեցին, թեեւ մինչեւ այժմ էլ զորատեսակները սերտորեն համագործակցում են։

Օրերս գեներալ-մայոր Կամո Աղաջանյանի հրամանատարությամբ գործող զորամիավորման ենթակա մոտոհրաձգային գնդի երկու ստորաբաժանում մասնակցեց մարտավարական երկկողմ զորավարժության: Ստորաբաժանումներից մեկը հարձակվում էր, մյուսը` պաշտպանվում:
Փոխգնդապետ Ա. Ցականյանի հրամանատարությամբ գործող մոտոհրաձգային գնդի ստորաբաժանումները «Տագնապ» ազդանշանով դուրս եկան կենտրոնացման շրջաններ: Լսվեցին ստորաբաժանումների հրամանատարների որոշումները, որից հետո ստորաբաժանումները նախապատրաստվեցին մարտի:

Մարտական շատ կարեւոր խնդիրներ են դրված գնդապետ Արմեն Վարդանյանի հրամանատարությամբ գործող հակաօդային պաշտպանության զորամասի ստորաբաժանումների առջեւ։ Դիվիզիոնները, որոնք հաջորդաբար մարտական հերթապահություն են կատարում եւ պահպանում հանրապետության օդային սահմանները, պարտավոր են հնարավոր ագրեսիայի դեպքում ոչնչացնել հակառակորդի օդուժը եւ թույլ չտալ, որ այն մոտենա մեր սահմաններին, սպառնա ազգային բանակի զորամասերին եւ խաղաղ բնակչությանը։ Այս առաջադրանքները հաջողությամբ կատարելու համար զորամասն ունի թե՛ տարբեր նշանակության ու միմյանց լրացնող կայանքներ եւ թե՛ բարձրակարգ մասնագետներ։

N զորամասում արդեն ավանդույթ է դարձել Հայաստանի Ազգային հերոս, Արցախի հերոս Յուրի Պողոսյանի ծննդյան ու զոհվելու տարեդարձների առթիվ միջոցառումների անցկացումը: Հունիսի 12-ին` հերոսի զոհվելու օրը, կրկին մարդաշատ էր զորամասի շարահրապարակը: Ժամանել էին հերոսի հարազատները, մարտական ընկերները, մայրաքաղաքի համար 6 դպրոցի սաները, զորամասի նախկին հրամանատարները, հյուրեր:

Փոխգնդապետ Ալեքսանդր Ցականյանի հրամանատարությամբ գործող զորամասը 2010 թվականին բոլոր ուղղություններով ցույց տվեց բարձր արդյունքներ, ճանաչվեց լավագույնը զորամիավորման կազմում եւ ազգային բանակում ու պարգեւատրվեց «Լավագույն մոտոհրաձգային զորամաս» պատվո դրոշով։ Ընթացիկ ուսումնական տարվա ձմեռային-գարնանային փուլի ավարտական քննությունների ընթացքին հետեւելով` համոզվեցինք, որ այստեղ ամուր հիմքերի վրա է դրված ուսումնական գործընթացը, եւ անձնակազմը ձգտում է կրկնել նախորդ տարվա ձեռքբերումները։

Հունիսի 3-ին մեծ շուքով նշվեց «Փոքր Մհեր» կրթահամալիրի ստեղծման 10-ամյակը: Հարազատ կրթօջախում տեղի ունեցած հանդիսավոր տողանից հետո հայկազուններն այցելեցին Ծիծեռնակաբերդ` հարգանքի տուրք մատուցելու Եղեռնի զոհերի, ազգային հերոս Մովսես Գորգիսյանի, Երվանդ Սաղումյանի, Սամվել Գեւորգյանի, Մուշեղ Մխոյանի եւ Էդիկ Մարկոսյանի հիշատակին։ Ապա երթը շարունակվեց դեպի Եռաբլուր, այստեղ նրանց դիմավորեցին Հայրենական մեծ պատերազմի, մեր նորօրյա ազատամարտի վետերանները, բարձրաստիճան սպաներ, եւ միասին ծաղկեպսակ դրեցին Արցախյան պատերազմում զոհված քաջորդիների, Անդրանիկ Զորավարի եւ Վազգեն Սպարապետի շիրիմներին։ Հաջորդ կանգառը հայոց մեծերի պանթեոնն էր։

«Վրաններում էինք պարապմունքներ անցկացնում. երեխաները մեկում դասերն էին պարապում, մյուսում՝ ճաշում, երրորդում՝ քնում։ Վառարան էինք վառում, ծուխը լցվում էր ներս։ Ընդամենը 40 սան ունեինք։ Ուսուցիչները գնահատում էին երեխաներին` մատյանները ծնկների վրա դրած։ Պայմաններ չկային, նորմալ գույք չկար։ Բայց կար մեծ սեր, կար նվիրում»,- հիշում են կրթահամալիրում առաջին օրից աշխատողները։