Ժողովրդական նկարիչ Հակոբ Հակոբյանի հետ այս զրույցը երկու տարվա վաղեմություն ունի։ Մեծին վայել պարզությամբ, հոգատարությամբ, նրբանկատությամբ ու անկեղծությամբ լի հակոբյանական մտորումները նրա նկարների նման գունեղ էին, ազնիվ, անպաճույճ ու ի սրտե։ Այսօր մեծ նկարիչն այլեւս մեզ հետ չէ, բայց նրա խոսքը հնչում է որպես սթափության կոչ, որպես հայրենիքը սիրելու ու սեփական գոյությունը առաքինությամբ ու հայրենաշեն գործերով իմաստավորելու պատգամ։

Հազիվ մեկ ամիս էր անցել Հայրենական պատերազմի առաջին օրից, երբ Գրիշա Վաղրամյանը մեկնեց ռազմաճակատ՝ հայրենիքը պաշտպանելու, տունը թողնելով մորը, կնոջը և եղբորը՝ Սերգեյին և երկու քույրերին։ Իսկ հայրը` պահեստի սպա Եգոր Վաղրամյանը, արդեն մեկ ամիս էր, ինչ զորակոչվել էր։ Շատ չանցած, զորակոչվեց նաև Սերգեյը։

1994թ. մարտի 23-ին երկու քաջերի զոհվելու լուրը ցնցեց Գառնին։ Երկու մանկության ընկերներ՝ Պողոսն ու Արտակը, հայրենիքի փրկության համար չխնայեցին ամենաթանկը՝ կյանքը։
Պողոս Արամայիսի Կարապետյանն ու Արտակ Արշակի Մելքոնյանը ծնվել էին 1974թ., ապրում էին հարևանությամբ, մեծանում, սովորում, օրն անցկացնում միասին։

Վահե Բաղդասարյանը ծնվել է 1972թ., Թալինի շրջանի Կաքավաձոր գյուղում։ Բժշկական համալսարանի ուսանող էր, երբ սկսվեց Արցախյան շարժումը։ Թողնելով ամեն ինչ՝ միացավ նոր կազմավորվող մարտական խմբերից մեկին։ Հետախույզ-գրոհային էր։
-Պատերազմի ընթացքում մի քանի օրով գալիս էր Երևան, հանձնում քննությունները։ Պայմանավորվել էինք՝ հերթով պիտի Արցախ գնայինք, բայց այնպես ստացվեց, որ Շահումյանի ռազմաճակատում հանդիպեցինք։ Մեղավոր-անմեղ պարզում էինք, թե մեզնից ով է պայմանը խախտել, ով պիտի տանը մնար,- հիշում է եղբայրը՝ Հայկը։

Պահեստի փոխգնդապետ Գրիգոր Հակոբջանյանը ծնվել է Սյունիքի մարզի Բռնակոթ գյուղում, 1963թ.։ Դեռ դպրոցական տարիներից աչքի էր ընկնում ակտիվ խառնվածքով, զբաղվում էր ազատ ոճի ըմբշամարտով, մասնակցում սպարտակիադաների։ Դպրոցից հետո զորակոչվեց խորհրդային բանակ։ Հենց բանակում էլ հասկացավ, որ զինվորականի մասնագիտությունը հրապուրում է իրեն, ծառայությանը զուգընթաց ընդունվեց Սիմֆերոպոլի ռազմաքաղաքական բարձրագույն ուսումնարան։ Ավարտելուց հետո հրամանատարի տեղակալ նշանակվեց։ Ամեն տարի այցելում էր Հայաստան՝ հարազատներին տեսնելու։

Պավել Ավետի Գևորգյանը 1941թ. ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանին կից Արևելագիտության ինստիտուտը: Տիրապետում էր անգլերենին, գերմաներենին, արաբերենին, թուրքերենին, պարսկերենին, ախմարերենին (աշխարհի ամենադժվար լեզուներից մեկը` Եթովպիայի պետական լեզուն): Օժտված էր հաղորդակցական լավ զարգացած ունակություններով, կարող էր արագ և անսխալ վերլուծել արտաքուստ միմյանց հետ կապ չունեցող իրադարձությունները և գտնել դրանց ներքին կապը, որի հիման վրա էլ կանխատեսումներ անել, որոնք մեկ անգամ չէ, որ հաստատվել են:

Ղարսեցի հյուսն Մեխակի ընտանիքը ծանր օրեր էր ապրում 1915թ. գարնանը։ Անողոք ու դաժան էր այն միտքը, որ հարկադրաբար պետք էր թողնել հարազատ հողն ու օջախը։ Բայց որքան էլ ծանր լիներ հայրենի երկրից հեռանալը, այնուամենայնիվ, վարպետը ստիպված էր իր բազմանդամ ընտանիքով՝ կնոջ և յոթ երեխաների հետ բռնել գաղթի ճամփան, գնալ դեպի արևելք, որպեսզի փրկվեին թուրքական յաթաղանից։