Language:

  • Հայերեն
  • Русский
  • English

ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐՈՒՄԸ՝ ՈՐՊԵՍ ՀՀ ՊՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ՌԱԶՄԱՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՌՋԵՎ ՆՈՐ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐ



ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐՈՒՄԸ՝ ՈՐՊԵՍ ՀՀ ՊՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ՌԱԶՄԱՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՌՋԵՎ ՆՈՐ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՀՀ մասնագիտական կրթության որակի ապահովման ազգային կենտրոնի (ՈԱԱԿ) հավատարմագրման հանձնաժողովը 2018թ. հոկտեմբերի 27-ին տեղի ունեցած նիստում որոշում կայացրեց ՀՀ ՊՆ Վ. Սարգսյանի անվան ռազմական և մարշալ Ա. Խանփերյանցի անվան ռազմական ավիացիոն համալսարաններին շնորհել ինստիտուցիոնալ հավատարմագրում 4 տարի ժամկետով: Որոշմանը նախորդել էր ռուհերում այդ ուղղությամբ իրականացված ծավալուն աշխատանք: Ռուհերն առաջին անգամ էին մասնակցում հավատարմագրմանը, և այն ըստ էության նոր մարտահրավեր դարձավ:

Ի՞նչ տվեց ռուհերին ինստիտուցիոնալ հավատարմագրումը, և արդյոք դա անհրաժե՞շտ էր ռազմական կրթության կազմակերպման արդյունավետության տեսանկյունից: Պատասխանը միանշանակ է, և դրան կարող ենք հանգել՝ վերլուծելով մեր ռուհերի անցած ուղին:

Որպես ՀՀ ՊՆ ենթակայությամբ գործող ուսումնական հաստատություններ, ռուհերն ի սկզբանե ունեցել են իրենց հստակ առաքելությունը: Անմիջական կապը ՀՀ պաշտպանության նախարարության և զինված ուժերի հետ նպաստել է կադրերի պատրաստման հարցում հիմնավորված քաղաքականության մշակմանը և իրականացմանը: Զինված ուժերի կարիքների հիման վրա են մշակվել և ժամանակի ընթացքում շարունակաբար կատարելագործվել ռուհերի մասնագիտությունների կրթական ծրագրերը: Տարիների ընթացքում ռուհերում, որպես զինվորական հաստատություններ, ձևավորվել է կրթական մշակույթ, որը ՀՀ բարձրագույն կրթության համակարգում առանձնանում է ընդգծված որակյալ մոտեցումներով, ինչպիսիք են գործող կառավարման համակարգը, հստակ հաշվետվողականության մեխանիզմները, անմիջական կապը պատվիրատուի՝ տվյալ դեպքում ՀՀ ՊՆ և ԶՈՒ հետ, շրջանավարտների հետ հետադարձ կապի գործուն մեխանիզմները, նրանց հետագա կարիերայի հնարավորությունները, կրթական ծրագրերի փոփոխվող պահանջներին համապատասխանության պարտադիր ապահովումը և այլն: Նշվածները մեր ռուհերին հնարավորություն են տալիս ՀՀ բարձրագույն կրթական դաշտում հանդես գալու որպես նմանօրինակ ձեռքբերումներով առանձնացող բուհեր: Իսկ ՀՀ քաղաքացիական բուհերի հետ, այսպես կոչված՝ «մրցակցության» տեսանկյունից, հավատարմագրումը սեփական որակները դրսևորելու լավագույն հնարավորությունն է:

 

Հավատարմագրման ընթացքը

ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐՈՒՄԸ՝ ՈՐՊԵՍ ՀՀ ՊՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ՌԱԶՄԱՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՌՋԵՎ ՆՈՐ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՀավատարմագրման գործընթացի հիմնական նպատակը բարձրագույն ուսումնական հաստատության կրթական ծառայությունների և կրթության արդյունքների՝ ՀՀ կառավարության հաստատած չափանիշներին և գերակա ուղղություններին համապատասխանության հավաստումն է: Սկզբնական շրջանում, սակայն, ռուհերի անձնակազմը հավատարմագրումը դիտում էր որպես ուսումնական հաստատության գործունեության վերահսկման ևս մեկ մեխանիզմ: Հաշվի առնելով ռազմական բուհերի դեպքում բազմակողմանի վերահսկողության արդեն առկա մշակույթը, բնական էր, որ նոր վերահսկողության մեխանիզմ դիտվող հավատարմագրումը պետք է թվար ինչ-որ իմաստով նախորդների կրկնություն և միանշանակ չընդունվեր ռուհերի անձնակազմի կողմից: Սակայն ընթացքը ցույց տվեց, որ հավատարմագրումն ըստ էության այլ դիտանկյուն է ապահովում սեփական գործունեության գնահատման համար և նոր, կարևոր ձեռքբերումների հիմք է հանդիսանում:

Հավատարմագրումը զուգորդվեց ռուհերում 2014-15թթ. որակի ապահովման ստորաբաժանումների ստեղծմամբ, որոնց գործունեության հիմնական նպատակը որակի ապահովման մշակույթի և նոր մեխանիզմների ներդրումն էր ռազմական կրթության ոլորտում:

ՀՀ քաղաքացիական մի շարք բուհերում որակի ապահովման ստորաբաժանումներն սկսել էին գործել ավելի վաղ՝ 2011թ.-ից: Նրանց ներգրավվածությունը տարբեր փորձնական ծրագրերում ապահովել էր որոշակի փորձի կուտակում այդ ոլորտում: Այսպիսով՝ 2017թ. նոյեմբերի 23-ին, երբ ՀՀ պաշտպանության նախարարի հաստատած ժամանակացույցով սկիզբ դրվեց ռուհերի հավատարմագրման գործընթացին, ՀՀ պետական մյուս բուհերն արդեն հաջողությամբ անցել էին այդ գործընթացը: Ըստ այդմ՝ ռազմական բուհերի առաջ խնդիր դրվեց ինչ-որ իմաստով նաև ապացուցել, որ կրթական դաշտում իրենք ըստ էության չեն զիջում ՀՀ ավելի մեծ և փորձառու բուհերին: Հետագայում հավատարմագրման արդյունքները հավաստեցին դա: Քանզի ռուհերը շուրջ 1 տարի տևող գործընթացի ավարտին ՀՀ հավատարմագրման հանձնաժողովի որոշմամբ ստացան 4 տարով հավատարմագրում, այսինքն՝ նույն արդյունքը, ինչը, օրինակ, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի, Երևանի պետական բժշկական համալսարանի, Հայաստանի պետական մանկավարժական համալսարանի, Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի և մեծ փորձառություն ունեցող այլ բուհերի դեպքում:

 

Հավատարմագրման արդյունքը

ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐՈՒՄԸ՝ ՈՐՊԵՍ ՀՀ ՊՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ՌԱԶՄԱՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՌՋԵՎ ՆՈՐ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՀավատարմագրման գործընթացը ռուհերում հնարավորություն տվեց նորովի վերագնահատելու սեփական ուժերը, վերլուծելու ուժեղ և թույլ կողմերը: Միևնույն ժամանակ, որակի ապահովման ստորաբաժանումների կողմից ոլորտի միջազգային փորձի ուսումնասիրությունն ու ներդրումը ռուհերում նպաստեց նոր մեխանիզմների ստեղծմանը, որոնք թույլ են տալիս բովանդակային վերլուծություններ կատարել և հնարավոր խնդիրներ առանձնացնել տարբեր աղբյուրներից ստացված տեղեկատվության հիման վրա: Ռուհերի վերջին 5 տարիների գործունեության ինքնավերլուծությունը ՀՀ կառավարության 2011թ. հունիսի 30-ի N 959-Ն որոշմամբ հաստատված չափանիշներով, հնարավորություն տվեց ստանալու 5 տարվա գործունեության ամբողջական պատկերը բոլոր ուղղություններով: Ինքնավերլուծության ընթացքում ստեղծված և հստակեցված փաստաթղթային հիմքերը, առանձին ուղղություններով իրականացված վերլուծությունները և հետազոտություններն ամբողջականացվեցին մեկ փաթեթում, որը ռուհի անցած ուղու նկարագրման, գնահատման և ընթացիկ խնդիրների առանձնացման համար կարևոր հիմք էր: Նման ձևաչափով ինքնավերլուծությունը նոր մոտեցում էր ռազմական կրթության համակարգում: Այն հնարավորություն տվեց կրթության կազմակերպումը վերլուծել այլ դիտանկյունից և ամբողջական պատկերի համատեքստում: Արդյունքում՝ և՛ ինքնավերլուծության մեջ, և՛ փորձագիտական խմբի զեկույցում առանձնացված խնդիրները և դրանց լուծման ուղիները տեղ գտան ռուհերի առաջիկա 4 տարիների բարելավման ծրագրերում: Հավատարմագրման կարգի համաձայն՝ բարելավման ծրագրերը ևս գնահատում անցան փորձագիտական խմբի կողմից և հավանության արժանացան:

 

Հավատարմագրման ձեռքբերումները

ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐՈՒՄԸ՝ ՈՐՊԵՍ ՀՀ ՊՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ՌԱԶՄԱՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՌՋԵՎ ՆՈՐ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՄեծագույն ձեռքբերումներից կարելի է համարել միջազգային ասպարեզում որպես միջազգային չափանիշներով հավատարմագրված բարձրագույն ուսումնական հաստատություն հանդես գալու հնարավորությունը: Հավատարմագրում իրականացնող կազմակերպությունը՝ ՄԿՈԱԱԿ-ը, անդամակցում է մի շարք միջազգային հեղինակավոր կառույցների (Բարձրագույն կրթության որակի ապահովման գործակալությունների միջազգային ցանց՝ INQAAHE, Բարձրագույն կրթության որակի ապահովման եվրոպական ասոցիացիա՝ ENQA և այլն), իսկ 2017թ. ընդգրկվել է Բարձրագույն կրթության որակի ապահովման եվրոպական գրանցամատյանում (EQAR): Մյուս կողմից՝ ռուհերի գնահատում իրականացնող փորձագիտական խմբերի կազմում, գործող կարգի համաձայն, ընդգրկված էին միջազգային փորձագետներ: Մասնավորապես՝ Սանկտ Պետերբուրգի աերոտիեզերական սարքաշինության պետական համալսարանի Ռադիոտեխնիկական և օպտոէլեկտրոնային համակարգերի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Կրյաչկոն, Լեհաստանի ռազմածովային ակադեմիայի հրամանատարության և ծովային գործողությունների ֆակուլտետի փոխդեկան Բարտոլոմեյ Պաչեկը: Միջազգային փորձագետները զեկույցներում առանձին կարծիքներ են ներկայացրել՝ վերլուծելով միջազգային չափանիշների տեսանկյունից մեր ռուհերում կազմակերպվող կրթությունը: Այս ամենը հիմք է տալիս վկայելու, որ հավատարմագրման արդյունքները ճանաչելի են նաև միջազգային ասպարեզում: Սա մեծ հնարավորություն է ընձեռում ռուհերին ընդլայնելու միջազգային համագործակցության ծրագրերը արտերկրի ուսումնական հաստատությունների հետ՝ կրեդիտների փոխճանաչման և համատեղ ծրագրերի իրականացման տեսանկյունից:

Մասնավորապես՝ վերջինս կարող է նպաստել հեռավար ուսուցման նախադրյալների ստեղծմանը ՀՀ ռազմաուսումնական հաստատություններում, ինչը կարևորվել է ՀՀ պաշտպանության նախարարության և ՆԱՏՕ-ի «Պաշտպանական կրթության զարգացման (DEEP)» ծրագրի համագործակցության շրջանակներում: Ներկայումս այս ուղղությամբ սկսվել են աշխատանքները Լեհաստանի ռազմաուսումնական հաստատությունների հետ փորձի փոխանակման և Հայաստանի պաշտպանական համակարգում հեռավար ուսուցման ներդրման նպատակով:

Մյուս կարևոր ձեռքբերումը հավատարմագրման միջոցով ռուհերի գործունեության վերաբերյալ հասարակության շրջանում վստահության առավել ամրապնդումն է, ռազմական կրթության գրավչության մակարդակի բարձրացումը: Քաղաքացիական խոշոր բուհերի հետ հավատարմագրման նույն մակարդակի վրա լինելով՝ ռուհերը հնարավորություն ունեն ընդլայնելու ուսումնական հնարավորությունները, կրթական ծրագրերում ընդգրկված ուսումնառողների թիվը, այլ բուհերի հետ համատեղ կրթական ծրագրերը:

Վերջում կուզենայի նշել, որ ռուհերը, բանակ-հասարակություն կապի տեսանկյունից, որպես ՀՀ սպայական կադրերի պատրաստման հիմնական դարբնոց, կարևոր առաքելություն իրականացնող օղակ են: Նրանց աշխատանքի որակն անմիջական ազդեցություն ունի մեր զինված ուժերի արդյունավետության վրա: Հետևաբար, բոլորիս խնդիրն է մեր աշխատանքով և ուժերի ներածին չափով նպաստել ռազմական կրթության շարունակական բարելավմանը մեր հայրենիքում:

 

ԳԱԳԻԿ ՔԹՐՅԱՆ

Խորագիր՝ #4 (1275) 6.02.2019 - 12.02.2019, Ռազմական


07/02/2019