Այց առաջնագիծ, քննարկում Արցախի նախագահի նստավայրում, խորհրդակցություն պաշտպանության բանակի շտաբում, զորավարժությունների արդյունքների ամփոփում եւ հանդիպում «Ես եմ» ծրագրի առաջին զինվորների հետ. նորանշանակ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանի մայիսի 18-ից 19-ի աշխատանքային օրակարգն էր:

Նախիջեւանյան սահմանը՝ խոշորացույցի տակ

Պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարի առաջին կանգառը Հայաստանի Հանրապետության հարավարևմտյան սահմանային հենակետում էր:  Տարածաշրջանային նշանակություն ունեցող նախիջևանյան ուղղության առանձնահատկություններին տեղում ծանոթանալու  համար Դավիթ Տոնոյանին էր միացել նաեւ արտաքին գործերի  նորանշանակ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը: Երկու նախարարները դիտարկման տեղամասից մանրակրկիտ ուսումնասիրեցին հակառակորդի դիրքերը: Զորամիավորման հրամանատարի տեղակալ, գնդապետ Վ. Վարդանյանը ներկայացրեց  օպերատիվ իրավիճակը: Ասաց, որ գերիշխող դիրքում ենք, ինչի շնորհիվ էլ մեր զինծառայողների աչքից ոչինչ չի վրիպում: Հակառակորդը սահմանի այս հատվածում մշտապես ակտիվ է՝ հաճախ է կատարում ծավալուն ինժեներական աշխատանքներ, կենտրոնացնում ուժեր եւ միջոցներ, անցկացնում տարաբնույթ զորավարժություններ: Իսկ օրեր առաջ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Նախիջևանում հայտարարեց, թե այստեղ տեղակայված հրթիռները կարող են խոցել հակառակորդի, ասել է թե՝ Հայաստանի ցանկացած թիրախ: Նախարար Տոնոյանը զորամիավորման հրամանատարությանը հանձնարարեց մշտապես լինել զգոն, չտրվել որեւէ սադրանքի, բայց եւ խստագույնս կանխել հակառակորդի ցանկացած արկածախնդրություն: Զոհրաբ Մնացականյանն էլ իր հերթին զինվորականներին վստահեցրեց՝ ադրբեջանական բանակի ամեն շարժ այսուհետ  լինելու է «դիվանագիտական խոշորացույցի տակ»: Նախարարներն  առաջնագծում շփվեցին նաեւ դիրքապահ զինծառայողների հետ, մաղթեցին անվտանգ ծառայություն, քաջառողջություն, կամք ու արիություն:

Պաշտպանության եւ ԱԳ նախարարները Արցախում

Երկու նախարարներն առաջնագծից ուղեւորվեցին Արցախի Հանրապետություն: Նրանց առաջին պաշտոնական այցն է: Երեկոյան նորանշանակ նախարարներին ընդունեց նախագահ Բակո Սահակյանը, շնորհավորեց եւ մաղթեց արդյունավետ աշխատանք: Այնուհետեւ Դավիթ Տոնոյանի հետ քննարկեց բանակաշինության ու գործակցության հարցեր: Հանդիպմանը ներկա էին նաեւ գլխավոր շտաբի պետ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանը, Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակի հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Լեւոն Մնացականյանը:  Պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարը հանդիպումից հետո ընդգծեց. «Արցախի հետ ռազմական փոխգործակցությունը ոչ միայն շարունակվելու է, այլեւ ամրապնդվելու, զարգանալու եւ հասնելու է  նոր ու բացառիկ մակարդակի: Զինված ուժերը ձեռնարկելու են բոլոր անհրաժեշտ միջոցները, որ բանակցային գործընթացում անհրաժեշտության դեպքում կարողանանք խոսել նաեւ ուժի դիրքերից»: Նախագահի հետ արտաքին հարցերը քննարկելուց հետո Զոհրաբ Մնացականյանն ասաց, որ Արցախն այսօր դիվանագիտական ճակատի առաջնահերթությունների շարքում է. «Կա վտանգ, կա հակառակորդ, եւ մեր համախմբվածությունը, միասնականությունը առաջնային է: Սա բոլորիս հարցն է: Չափազանց կարեւոր է լինել Արցախում, զգալ այստեղ տիրող ոգին եւ այնուհետեւ  ստանձնել պատասխանատվություն»:

Բանակի շտաբում հրավիրված խորհրդակցության ժամանակ գեներալ-լեյտենանտ Լեւոն Մնացականյանը նախարարներին ներկայացրեց հակամարտության գոտում օպերատիվ-մարտավարական իրադրությունն ու անդրադարձավ պաշտպանական համակարգի ամրապնդման  ուղղությամբ իրականացվող քայլերին:

Ամփոփվեցին  օպերատիվ-մարտավարական զորավարժությունների արդյունքները

Մայիսի 19-ին նախարար Դավիթ Տոնոյանը ՀՀ ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետ, գեներալ- գնդապետ Մովսես Հակոբյանի և ՊԲ հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Լևոն Մնացականյանի ուղեկցությամբ մեկնեց Հադրութ: Այստեղ ամփոփվեցին  հայկական երկու հանրապետությունների զինված ուժերի փոխգործակցության շրջանակում Արցախի հարավային ուղղությամբ տեղակայված զորավարժարաններից մեկում մարտական կրակի կիրառմամբ մայիսի 14-ից 19-ը անցկացված օպերատիվ-մարտավարական զորավարժությունների արդյունքները:

ԶՈՒ առաջին բանակային զորամիավորման, ՊԲ հարավային ուղղությամբ գործող միավորման և ենթակա զորամասերի ներգրավմամբ անցկացված զորավարժության թեման էր՝ «Հակառակորդի հանկարծակի հարձակման հետմղումը, զորքերի բերումը մարտական պատրաստականության բարձր աստիճանի, պաշտպանական օպերացիայի վարումը»: Մարտական կրակի կիրառմամբ զորավարժությունն անցկացվել էր երեք փուլով՝ ընդգրկելով նաև մարտավարական և բանակային ավիացիա:

Պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանը ողջունեց ներկաներին, շնորհավորեց զորավարժությունների հաջող անցկացման կապակցությամբ եւ նշեց, որ դեռևս ըստ ուղղությունների ծանոթանում է իրավիճակին, սակայն առաջիկայում զինվորականներին հանգամանալից կներկայացնի իր և նոր կառավարության տեսլականը:

Օրվա աշխատակարգի հրապարակումից հետո գլխավոր շտաբի պետը ներածական խոսքում անդրադարձավ զորավարժության անցկացման առանձնահատկություններին ու նպատակներին: Ասաց, որ, ընդհանուր առմամբ, գոհ է արձանագրված արդյունքներից: Այնուհետև համապարփակ զեկույցով հանդես եկավ  ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ օպերատիվ վարչության պետ-ԳՇ պետի տեղակալ, գեներալ-մայոր Տիրան Խաչատրյանը: Նա շեշտեց, որ անցկացված զորավարժությունների համար ստեղծվել էր տարածաշրջանային հավանական զարգացումներին և զորքերի մարտական խնդիրներին համապատասխանող օպերատիվ-մարտավարական իրադրություն: Տիրան Խաչատրյանը մանրակրկիտ վերլուծեց զորավարժության առանձին դրվագներ, իսկ արձանագրված ձեռքբերումներից կարևորեց գումարտակների հրամանատարների՝ մարտը սեղմ ժամկետներում կազմակերպելու կարողությունը, նաև՝ անծանոթ տեղանքում և իրադրությունում արագ կողմնորոշվելու անձնակազմի ունակությունը: Գեներալ-մայոր Տիրան Խաչատրյանը վերհանեց նաև նկատված բացթողումներն ու թերացումները, որոնք մանրամասն կվերլուծվեն առաջիկայում:

Արդյունքների ամփոփման ավարտին պատվոգրերով և նվերներով խրախուսվեցին զորավարժության մասնակից մի շարք զինծառայողներ:

Հանդիպում «Ես եմ» ծրագրի առաջին զինվորների հետ
«Աջ դարձ: Ձախ ուսն առաջ: Քայլով` մարշ»,-սահմանային զորամասի շարահրապարակում ուսումնական վաշտի հրամանատար, կապիտան Նարեկ Ղազարյանը վերջին ցուցումներն ու հրահանգներն է տալիս «Ես եմ» ծրագրի առաջին զինվորներին: Պատրաստվում են նախարար Դավիթ Տոնոյանի հետ հանդիպմանը: Մինչ զինվորները կատարում են հրամանը, կապիտանը պատմում է. «Գիտեք՝ ինչ լավ տղաներ են. արդարացումներ չեն փնտրում, ձգտող են, ոգեւորությամբ են ուսումնասիրում  զենքերը, իրենց չեն խնայում, գիտակցում են սեփական ընտրության կարեւորությունը»: Նորից ընդհատում է խոսքը. «Գլուխը՝ ուղիղ, զգաստ»: Ոչ թե երկու, այլ երեք տարով ծառայության եկած Արամ Գալուստովը ապագա բժիշկ է, զորամասում՝ գնդացրորդի օգնական:  Ասում է՝ իր կյանքի կարեւոր քայլն արել է, իսկ «Ես եմ» ծրագրով ծառայելու պատճառները շատ են.  «Տնեցիներին հաճախ կտեսնեմ, ամսական 35 հազար դրամ աշխատավարձ  կստանամ, ծառայության ավարտին տրվող 5 միլիոն դրամով էլ ուզում եմ տուն գնել»: Նման մտադրություն ունի նաեւ Արամ Մարտիրոսյանը, բայց ծառայության այս տարբերակն ընտրել է ոչ միայն ընձեռված հնարավորությունների համար. «Երեք տարում բանակին ավելի մեծ օգուտ կտամ»: Հիմա ընկերներին է համոզում…

Եվ ահա «Ես եմ»-ցիներին ողջունում է նախարար Տոնոյանը: Հետաքրքրվում է՝ ի՞նչ խնդիրների են բախվել ծառայության չորս ամիսների ընթացքում, ի՞նչը հետագայում կարող է խանգարել  այս ծրագրով ծառայության զորակոչված տղաներին, կա՞ն արդյոք այնպիսիք, որ զղջում են իրենց ընտրության համար: Իսկ գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանը հիշեցնում է, որ տղաները ցանկացած պահի կարող են հրաժարվել ծրագրից եւ շարունակել ծառայությունը, սակայն արդեն առանց «Ես եմ»-ով նախատեսված պայմանների: Այդպիսիք շարքում չկային: «Ոնց են ժրել, առնականացել, իսկական տղամարդ են դարձել»,-նայելով տղաների կուռ շարքերին՝ ասում է գլխավոր շտաբի պետը, որը երկրորդ անգամ էր հանդիպում նոր ծրագրով ծառայող տղաներին:

Շուտով զինվորներին կտրվի հասանելիք առաջին արձակուրդը, Դավիթ Տոնոյանը հետաքրքրվեց՝ ինչպե՞ս են անցկացնելու: Տղաներից մեկն այգում ծնողներին է օգնելու, մյուսը՝ տեսակցելու է հարազատներին:

-Ընկերուհի ունե՞ս,-հարցնում է Դավիթ Տոնոյանը:

-Ճիշտ այդպես, պարոն նախարար,-զինվորի աչքերը փայլում են:

-Կսպասի, չմտածես- ոգեւորում է նախարարը:

Հրաժեշտից առաջ պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարը խաղաղ ծառայություն, լավ տրամադրություն է մաղթում զինծառայողներին, շնորհակալություն հայտնում  ծառայության այս տարբերակն ընտրելու համար և ընդգծում՝ «Ես եմ»-ը զինված ուժերի համար կարևոր ծրագիր է:

Շուշան Ստեփանյան

Լուս.՝ Սիփան Գյուլումյանի