2017թ. կարեւոր ծրագրային ձեռքբերումներից մեկը ՀՀ պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանի նախաձեռնությամբ ստեղծված Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամն է, որը 2017թ. հունվարից հատուցումներ է տրամադրում զոհված զինծառայողների ընտանիքներին, ինչպես նաեւ մարտական գործողությունների ընթացքում վիրավորված զինծառայողներին:

Գաղափարը, որն ի սկզբանե պարզ էր ու ընկալելի, հանուն հայրենիքի խաղաղության իրենց կյանքն ու առողջությունը նվիրաբերած մեր զինվորականներին, նրանց ընտանիքներին երախտագիտություն հայտնելու, զորակցելու ընդունելի ու հարազատ հարթակ դարձավ բոլորիս համար:   Իզուր չէ, որ հիմնադրամի  առջև դրված կարևոր խնդիրներից էր այն, որ  Հայաստանում աշխատող յուրաքանչյուր քաղաքացի հատուկ այս նպատակով վճարում կատարի, և այդ վճարները թիրախավորված լինեն` ծառայելով միայն ու միայն զինծառայողների կյանքին և առողջությանը հասցված վնասների փոխհատուցման նպատակին: Հիմնադրամի պարտադիր վճարումները կատարում են ոչ միայն պետական հիմնարկների, այլև մասնավոր սեկտորի աշխատողները. բոլոր ՀՀ քաղաքացիները՝ բացառությամբ նրանց, որոնց աշխատավարձը նվազագույն աշխատավարձից ցածր է: Նրանց փոխարեն վճարում են գործատուները:

Հաջորդ կարևոր խնդիրն այն էր, որ հավաքագրվող պարտադիր վճարներից  բացի, յուրաքանչյուր հայաստանաբնակի կամ սփյուռքահայի հնարավորություն տրվի  նվիրաբերություն անել կամավոր հիմունքներով:

Հիմնադրամը հատուցումից զատ որևէ այլ ծախս չի կատարում: Անգամ միջոցների կառավարումը, որը որոշակի ծախսեր է ենթադրում, կենտրոնական բանկի աշխատակիցները կամավորության սկզբունքով, անվճար են կատարում:

Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի նվիրաբերությունների ծավալը շարունակում է օրեցօր աճել: Այսօր արդեն պարտադիր վճարումների շնորհիվ հավաքագրված է ավելի քան 5.5 մլրդ դրամ և շուրջ 78 մլն դրամ՝ նվիրաբերությունների շնորհիվ:  Հատուցված գումարն այս պահին հատել է  362 մլն դրամի սահմանները: Զոհված կամ առաջին կարգի հաշմանդամություն ունեցող զինվորականների ընտանիքներին միանվագ հատուցվում է 10 մլն դրամ, երկրորդ կարգի հաշմանդամության դեպքում` 5 մլն դրամ: Բացի այդ, շահառուների հաշվին ամեն ամիս 200.000-300.000 դրամ փոխանցում է կատարվում: Սա երևում է Հիմնադրամի կայքէջում:

1000plus.am 

 «Հիմնադրամին վճարված կամ նվիրաբերված յուրաքանչյուր լուման ուղղվելու է միմիայն այս նպատակի իրականացմանը: Վստահեցնում եմ, որ Հիմնադրամը գործելու է լիարժեք պատասխանատվությամբ, հանրության առջև հաշվետու լինելու սկզբունքով և լինելու է առավելագույնս թափանցիկ»: Սա հատված է պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանի՝ 1000plus.am  կայքում տեղադրված ուղերձից: Կայքի շնորհիվ, ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ սփյուռքում, լիովին թափանցիկ, իրական ռեժիմով հասանելի է տեղեկատվությունը, թե ով, երբ և ինչ նպատակով է կատարում փոխանցումը: Կայքէջի միջոցով հնարավոր է կատարել միանգամյա նվիրաբերություն կամ սահմանել ամենամսյա պարբերական գումար: Հնարավոր է նաեւ նվիրաբերություն  իրականացնել 1028 կարճ համարին հաղորդագրություն ուղարկելով: Կատարված վճարումների մասին տեղեկատվությունը կայքէջում ցուցադրվում է չորս տարադրամներով՝ դրամ, դոլար, եվրո եւ ռուբլի: Լրացնելով իր սոցիալական քարտի համարը` ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի կարող է ստուգել, թե իր վճարած հարկը կամ նվիրաբերությունը ինչ հանգրվանի է հասել: Այսօր արդեն Հիմնադրամի աշխատանքների թափանցիկության և արդյունավետության մասին շատերն են խոսում: Պատասխանատուների պնդմամբ` Հիմնադրամը աշխարհում նախադեպը չունեցող կառույց է` թե՛ թափանցիկ գործելաոճի և թե՛ գաղափարական առումով:

Կայքում ներկայացված է խոշոր նվիրատուների ցանկը, որը գլխավորում է ֆրանսահայ բարերար Ռայմոնդ Եզեգելյանը: Նա հիմնադրամին փոխանցել է 15 000 ԱՄՆ դոլար: Նվիրատուները նաև կայքէջում իրենց  խոսքը հղելու հնարավորություն ունեն:  Ռ. Եզեգելյանն իր ներդրման նպատակն այսպես է բացատրել. «Նվիրաբերությունը կատարում եմ քաջարի զինվորների համար, որոնց շնորհիվ Հայաստանը շարունակում է ապրել…»:

Հիմնադրամի աշխատանքների շուրջ հասարակական ուշադրությունը հատկապես  ընդգծվեց 2017 թ. հունիս ամսին, երբ անվանի կինոռեժիսոր Ռուբեն Գևորգյանցի մահվան կապակցությամբ սոցցանցերում տարածվեց նրա վերջին ցանկություն-հորդորը արտահայտող հարազատների գրառումը. «Ռուբեն Գևորգյանցն ամբողջ կյանքում իր գործունեությամբ փորձել է ծառայել երկրին ու ժողովրդին: Բազմիցս իր մտերիմներին ու ընկերներին խնդրել է, որ երբ իրեն հրաժեշտ տալու պահը գա, չբերեն ծաղիկներ ու ծաղկեպսակներ, այլ այդ գումարը փոխանցեն պաշտպանության նախարարությանը՝ զոհված ազատամարտիկների ընտանիքներին օգնելու համար: Խնդրում ենք բոլոր նրանց, ովքեր կցանկանան հարգանքի տուրք մատուցել Ռուբեն Գևորգյանցի հիշատակին, ծաղկեպսակների համար նախատեսված գումարը փոխանցեն Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի հաշվեհամարին»:

Այցելություններ շահառուներին

 Հիմնադրամի աշխատակազմից, խորհրդի անդամներից ու պաշտպանության նախարարության ներկայացուցիչներից կազմված պատվիրակությունը 2017 թ. հոկտեմբերի 6-ից սկսել է այցելությունները Հիմնադրամի շահառուներին, ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Արցախի ամբողջ տարածքում: Այցելությունների նպատակը նրանց զորակցելն է, նրանց ցավն ու վիշտը կիսել փորձելը, ինչպես նաև Հիմնադրամի և նրա գործընկեր բանկերի մատուցած ծառայությունների որակի մասին շահառուների նկատառումներին տեղեկանալը:

Առաջին այցը տեղի է ունեցել Երևանում: Հիմնադրամի ներկայացուցիչներին հյուրընկալել է ավագ լեյտենանտ Գոռ Հովհաննիսյանի ընտանիքը: Գոռը զոհվել է մարտի 30-ին՝ թշնամու գնդակից` հենակետում ինժեներական աշխատանքներ  կատարելիս: Գոռի հայրը`   Գևորգ Հովհաննիսյանը,  չափազանց կարևորել է որդեկորույս ծնողների համար Հիմնադրամի  աշխատանքները, քանի որ այսկերպ իրենք զգում են, որ միայնակ չեն, համոզվում են, որ ոչ ոք ու ոչինչ չի մոռացվում: 

Հակառակորդի դիպուկահարի գնդակից հունիսին զոհված ապրիլյան քառօրյա պատերազմի մասնակից Նարեկ Գասպարյանի ծնողները հպարտությամբ նշել են, որ Նարեկը եղել է օրինակելի զինվոր ու հայրենիքի նվիրյալ պաշտպան: «Ամեն անգամ զորամասից ուրախ ու պարզ ճակատով էի դուրս գալիս,- նշել է Նարեկի հայրը` Տիգրան Գասպարյանը,- հրամանատարը միշտ ասում էր. «Իսկական զինվոր է, պետք է հպարտ լինեք Ձեր զավակով»: 

19-ամյա Գոռ Գարեգինյանը նռնակաձիգի օգնական էր. զոհվել է Թալիշում, փետրվարի 6-ի առավոտյան՝ հակառակորդի կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտման հետևանքով: «18-19 տարեկան տղաները հիմա էլ պահում են մեր հայրենիքը,-ասել է հայրը՝ Համազասպը:- Այն, որ մենք հիմա խաղաղության մեջ ենք ապրում, դա իրենց շնորհքն է: Հիմնադրամի մտահղացումը  շատ ճիշտ է՝  սա մեծ սփոփանք է զոհվածի ընտանիքի համար»:

Մինչև Արցախ հասնելը Հիմնադրամի անդամները  Եղեգնաձորում և Կապանում այցելել են Գուրգեն Սարգսյանի, Վազգեն Պողոսյանի և Մհեր Արզումանյանի ընտանիքներին: Ստեփանակերտում, Մարտունիում, Մարտակերտում և Հաթերքում զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի պատասխանատուները հանդիպել են մարտական հերթապահություն իրականացնելիս զոհված Կարեն Դանիելյանի, Արայիկ Սարգսյանի, Արմեն Հարությունյանի, փոխգնդապետ Գեղամ Մանուկյանի, մայոր Նվեր Բաբաջանյանի, կրտսեր սերժանտ Կարեն Ուլուբաբյանի և շարքային Անդրանիկ Մուսիկյանի ընտանիքի անդամների հետ: Այս այցելություններն արդեն լայն աշխարհագրություն ունեն: Հիմնադրամի ներկայացուցիչները նշում են, որ այցելությունները զոհվածների ընտանիքներին  պարբերական և շարունակական բնույթ են կրելու: Սա կնպաստի Հիմնադրամի աշխատանքներն ավելի արդյունավետ կազմակերպելուն,  համազգային այս նախաձեռնության մասին հանրությանն իրազեկելուն, զոհվածների ընտանիքներին նաև հոգեպես նեցուկ լինելուն:

Հիմնադրամի գործադիր տնօրեն, ՀՀ կենտրոնական բանկի իրավաբանական վարչության պետ Վարուժան Ավետիքյանը, որը նույնպես մասնակցում է այցելություններին, ասում է. «Զոհվածների ընտանիքները հասկանում են,  որ պետությունը՝ ի դեմս պաշտպանության նախարարության և Զինծառայողների ապահովագրության  հիմնադրամի, իրենց կողքին են, հատկապես՝ ամենադժվար պահերին»:

Հարկ է մեկ անգամ ևս շեշտել. մեր 26-ամյա անկախ հայրենիքում մեկ տարի է, ինչ ստեղծվել և իր նպատակին է ծառայում լիովին թափանցիկ, անկախ և արհեստավարժորեն գործարկվող՝ Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամը, որի թե՛ շահառուն և թե՛ նվիրատուն միմյանց հոգսերի ու կարիքների հանդեպ զգայուն ու միասնական «Ազգ-բանակն» է:

 ՔՆԱՐ ԹԱԴԵՎՈՍՅԱՆ