ԳՐԵՔ ԶԻՆՎՈՐԻՆ ՆԱ ՁԵՐ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԻՔՆ ՈՒՆԻ | Հայ զինվոր

Որոնել

Մենյու

Խորագրեր

ԳՐԵՔ ԶԻՆՎՈՐԻՆ ՆԱ ՁԵՐ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԻՔՆ ՈՒՆԻ

Ամերիկացի հոգեբան, գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Նորման Քոուփլենդը իր «Հոգեբանությունը եւ զինվորը» գրքում (առաջին անգամ լույս է տեսել 1942 թվականին) անդրադառնում է ռազմական հոգեբանության մի շատ կարեւոր` զինվորի հոգեբանական պատրաստվածության խնդրին, առանց որի նույնիսկ ամենալավ ֆիզիկապես պատրաստված զորաբանակը ի սկզբանե պարտության է դատապարտված: Աշխարհի հզոր զորավարներից մեկը՝ Նապոլեոնը, հաճախ էր շեշտում, որ Ոգեկան ուժը ֆիզիկականին հարաբերվում է երեքը մեկին հարաբերությամբ:

Իսկ իրականում ինչի՞ պակաս է զգում զինվորը, ի՞նչը կարող է խոր ազդեցություն թողնել զինվորի հոգեբանության վրա, ի՞նչը կարող է ոգեւորել զինվորին ու նրան քաջագործությունների մղել:

Իհարկե, պատասխանները կարող են տարբեր լինել՝ կախված հանգամանքներից: Սակայն մի բան ընդհանուր է հայրենի օջախից հեռու մարտական ծառայություն իրականացնող բոլոր զինվորների համար` ծնողից, հարազատներից, սիրած աղջկանից ստացած նամակը, թղթի այդ սովորական կտորը, որի մեջ սակայն այնքան ջերմություն ու սեր կա, որը բավականացնում է խրամատում կանգնած զինվորի մարմինը ջերմացնելու, մտքերի մեջ խճճված մարտիկին սթափեցնելու եւ ոգեւորելու համար: Զինվորը երբեք այնքան չի տխրի, որքան հարազատի նամակը կորցնելուց, որ ամեն մեկը աչքի լույսի պես պահում է ծոցում: Ոչինչ նրա համար ավելի թանկ չէ, քան հարազատի նամակը: Հիասթափության պահերին, իսկ այդպիսիք հաստատ լինում են ծառայության ընթացքում, կարոտի ծանր ապրումների ժամանակ սովորական նամակն է, որ բարձրացնում է նրա տրամադրությունը, հուսահատության պահին ստիպում պայքարել մինչեւ վերջ:

ԱՐԱ ԲԱՂՈՒՄՅԱՆ

ԴՈՒ ԻՄ ՀՊԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆՆ ԵՍ

Ներկայացնում ենք օգոստոսի 1-ի լույս 2-ի գիշերը ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի հյուսիսարևելյան ուղղությամբ հակառակորդի ձեռնարկած հետախուզախափանարար գործողության ժամանակ հերոսաբար զոհված կապիտան (շնորհվել է հետմահու) Զորիկ Գևորգյանի քրոջ՝ Անի Գեւորգյանի նամակը գրված 27.03.2007թ.: Կարդում ես ու մտածում` թերևս հարազատների նման նամակներն են, որ թևավորում են զինվորին և հերոսության մղում:

Բարևակարոտակարոտապաչիկագիր

«Բարև, Զո՛ր ջան, ո՞նց ես, ցավդ տանեմ: Հարցրել էիր, թե ինչ նորություններ կան մեզ մոտ: Հիմա ասեմ. ես քեզ միշտ ամեն ինչ գրում եմ, դե, այն, ինչ էլ չեմ գրում, հեռախոսով արագ պատմում եմ: Մաման, պապան լավ են, Զորս, ուղղակի քեզ շատ են կարոտում, դեռ չենք հաշտվել, որ մեզնից հեռու ես ապրում: Գիտե՞ս՝ երբ ճաշի ժամին բնազդաբար ափսեները չորսն եմ շարում… Քեզ միշտ մեզ հետ եմ հաշվում… Խելառ եմ, չէ՞: Զո՛ր ջան, ցավդ տանեմ, դասերս լավ են, ինձ նեղացնող չկա, ո՞նց կարող են նեղացնել, դու ինձ չգիտե՞ս: Առավոտ գնում եմ դասի, հետո, եթե փորձեր եմ ունենում, գնում եմ փորձի, իսկ երեկոյան՝ թատրոն` ներկայացումների: Օրերս հետաքրքիր են անցնում: Ճիշտն ասած, դասերս շատ են, մեկ-մեկ հոգնում եմ, բայց դե գիտես՝ շա՜տ եմ սիրում: Մաման, որ տեսնում է գիշերը ուշ ժամի նստած դեռ կարդում եմ, ջղայնանում է: Զո՛ր ջան, որ մամայի հետ խոսես, այդ մասին խոսք գցի, թող ինքը պատմի, դու էլ ասա՝ ուրեմն՝ պետք է, որ կարդում եմ, բա ամոթ չի՞, որ լավ չներկայանամ, հա՞: Նախապես ասում եմ՝ ապրե՛ս, ախպե՛րս, դու ինձ հետ համամիտ ես, գիտեմ:

Զո՛րս, ուղարկածդ տետրերը պահում եմ, ցավդ տանեմ, քո պահարանում են, դանակներիդ հավաքածուի կողքին` այն պայուսակի մեջ՝ բանաստեղծություններիդ ու նկարներիդ հետ, նամակներդ էլ եմ պահում, արևս:

Զո՛ր ջան, մեռնեմ կյանքիդ, հեռախոսով խոսելիս ամեն անգամ չեմ ուզում ասել, որովհետև գիտեմ՝ քեզ համար էլ է դժվար… բայց ես քեզ շատ եմ սիրում ու կարոտում… շա՜տ… Ինձ համար էնպես անսովոր է տնից դուրս գալ, գնալ ինչ-որ տեղ առանց քեզ:

Քեզ պինդ պահիր, մեռնեմ արևիդ:

Դու իմ հպարտությունն ես, Զո՛րս:

Մոռացա ասեմ՝ դասարանի երեխեքը բարևում են, Զո՛ր ջան, միշտ հարցնում են քո մասին ու ասում, որ բարևները փոխանցեմ:

Հաջող, ցավդ տանեմ, ինչքան գրեմ, կգրեմ:

Պաչում եմ շատ ու գրկում եմ ուժե՜ղ-ուժեղ:

Զո՛րս, բանաստեղծություններդ շա՜տ լավն էին… Ճիշտն ասած՝ լացել եմ…»

27.03.2007թ.

ԱՆԻԻՍ՝ ԻՄ ԼԱՎ ՔՐՈՋԸ

Քամին հանդարտ

Րոպե-րոպե

Ողջ ամիսը երգ է երգել,

Ջրերը պաղ աղբյուրների