ԱՅՑԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱՆԱԿ

2012թ. մայիսի 19-ին ՀՀ պաշտպանության նախարարությանն առընթեր Հասարակական խորհուրդը կազմակերպեց հանրապետության գիտամանկավարժական ոլորտի աշխատակիցների հերթական այցելությունը ԼՂՀ պաշտպանության բանակի զորամասեր՝ դասախոսություններով հանդես գալու զինծառայողների առջև:

Մեր խումբը, որի մեջ ընդգրկված էին ՀՀ ԳԱԱ Մ.Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի աշխատակից, բանասիրական գիտությունների թեկնածու Լուսինե Ավետիսյանը, հյուրընկալվեց զորամասում (հրամանատար` գնդապետ Ա. Միքայելյան):

Մեր առաջին զրույցը կայացավ զորամասի սպա կապիտան Զավեն Հունանյանի հետ, որի հայրը «Մուշեղ սպարապետ» երկրապահ կամավորական ջոկատի հրամանատարն է եղել:

Կապիտան Զ.Հունանյանն առաջնահերթ համարեց զինծառայողների հայրենասիրական դաստիարակությունը: Զինվորների մի մասը բանակ զորակոչվելով երբեմն հստակ չի պատկերացնում իր առջև դրված բարդ ու պատասխանատու խնդիրը: Այն դեպքում, երբ զորամասի մարտիկներն իրականացնում են մարտական հերթապահություն և երբեմն հարկադրված են լինում հակահարված հասցնել հակառակորդի ոտնձգություններին:

Հաջորդ խնդիրը, որ արծարծեց կապիտանը, որոշ զինծառայողների համեմատաբար վատ նախապատրաստությունն է զինվորական ծառայությանը: Խոսքը վերաբերում է մինչ զորակոչվելը ստացած գիտելիքներին: Դրանք լրացնելու համար նորակոչիկների մարտական պատրաստության վրա ծախսվում է լրացուցիչ ժամանակ, այնինչ հարցը կարելի էր լուծել մինչև զորակոչվելը:

Ստորաբաժանումներից մեկը պատրաստվում էր մարտական ծառայության` դիրքեր մեկնելու: Մենք՝ դասախոսներս, արդեն կարողանում ենք տարբերել «թիկունքային» զորամասը մարտականից: Առաջին հերթին աչքի է զարնում զինծառայողի` շարքայինից մինչև սպա, հանդերձանքն ու կեցվածքը, հատկապես՝ հայացքը: Չէի ասի, թե հայացքը լարված է, ավելի ճիշտ ուշադիր, կենտրոնացված, ուսումնասիրող և հետազոտող: Շարժումներում չես տեսնի փութկոտություն կամ շտապողականություն: Զարմացնում և միաժամանակ հիացնում է պատասխանների հստակությունը: Չկա որևէ ավելորդություն:

Զրուցում ենք զինծառայողների հետ:

Ավագ սերժանտ Կարեն Վոլոդյայի Հակոբյան, մասնագիտությամբ արևելագետ է:

Ավագ սերժանտ Դավիթ Դավթյան:

Սերժանտ Ավետիս Խաչատրյան:

Տղաների հետ զրույցը գլխավորապես վերաբերում էր ծառայությանը` զինվորական առօրյային, ինչպես նաև հարազատների հետ հաղորդակցվելու հնարավորություններին:

Մեզ առաջին հերթին հետաքրքրում է զորամասի մարտական պատրաստականության մակարդակը: Տղաները փաստեցին, որ 2011 թ. զորավարժությունների համեմատ 2012-ի զորավարժություններում ավելի բարձր ցուցանիշներ են գրանցվել, ինչը նշանակում է, որ և՛ սպայական, և՛ սերժանտական կազմը կարողացել է զինծառայողներին ոչ միայն ուսուցանել համապատասխան գիտելիքներ, այլև կատարելագործել դրանք:

Տղաների համար կարևոր խնդիրներից է հարազատների հետ «անմիջական» կապի հաստատումը: Իմ այն հարցին, թե նամակագրական կապը կանոնավո՞ր է, նրանք նշեցին, որ դա արդեն անցյալի բան է: Դա ինձ ուղղակիորեն զարմացրեց, քանի որ իմ ծառայության տարիներին նամակը միակ շփման ձևն էր տնեցիների հետ: Պարզվեց նաև, որ չի բավարարում նաև հեռախոսազրույցը: Տղաների կարծիքով, հնարավոր է հաստատել ներքին ցանց` ինտերնետ կապով, որը հնարավորություն կտա ոչ միայն խոսել, այլև տեսնել հարազատներին, սակայն հրամանատարությունը չի ողջունում նման կապի հաստատումը:

Զրույցի ընթացքում տեղեկացա, որ ծառայությունն ավարտող մի քանի զինվոր դիմել է հրամանատարությանը` պայմանագրային կարգով ծառայությունը շարունակելու խնդրանքով:

Ավագ սերժանտ Կ. Հակոբյանը հայտնեց, որ ունեն լավ գրադարան, բացի այդ, պարբերաբար ստանում են «Հայ զինվոր» և «Մարտիկ» թերթերը, որոնցում տպագրվող և Հայաստանի պատմության տարբեր փուլերին վերաբերող հոդվածներն օգտագործում են զինծառայողների հետ տարվող պարապմունքների ժամանակ:

Զրույցի ընթացքում անդրադարձ եղավ նաեւ, այսպես կոչված, «դիպուկահարների պատերազմին»: Այս խնդիրը չէինք կարող շրջանցել, քանի որ ռազմաճակատի տարբեր տեղամասերում, այս կամ այն հատվածում, ժամանակ առ ժամանակ տեղի են ունենում ցավալի դեպքեր: Կապիտան Զ. Հունանյանի բնորոշմամբ, դիրքում գտնվող զինծառայողի անվտանգության 50%-ը կախված է հենց իրենից` զինվորից, 30%-ը` հրամանատարից և միայն 20%-ը` պատահականությունից:

Հասկանալի է, որ զորամասի հրամանատարությունն ամեն ինչ անում է, որպեսզի ի չիք դարձնի ցանկացած ողբերգական դեպք, սակայն, ցավոք սրտի, լինում են պահեր, երբ հնարավոր չէ ամեն ինչ կանխորոշել, և շատ ու շատ հանգամանքներ կախված են հենց զինվորից՝ նրա անձնական ունակություններից:

Մեր մամուլը և հեռուստատեսությունը, իմ կարծիքով, հիմնականում արագ «արձագանքում» են այսպես կոչված արտակարգ դեպքերին` ռազմաճակատի տարբեր հատվածներում տեղի ունեցած փախհրաձգություններին, սակայն հազվադեպ է, երբ հայտնվում են հոդվածներ կամ հաղորդումներ այս կամ այն զինծառայողի քաջագործությունների մասին:

Կապիտան Հունանյանը հայտնեց, որ ավագ սերժանտ Դավիթ Դավթյանը մարտական հերթապահության ժամանակ հակառակորդի հարձակումը հետ մղելու համար պարգևատրվել է «Արիության համար» մեդալով: Ահա այս և նման այլ փաստեր պետք է լրատվության միջոցները լայնորեն ներկայացնեն հասարակությանը, ցույց տալով, որ մեր զինծառայողն իր մարտական պատրաստվածությամբ գերազանցում է հակառակորդին:

Ամեն անգամ, հատկապես մարտական հերթապահություն կատարող զորամաս այցելելիս, շարունակ մտածում եմ, թե ինչ միջոցներով կարելի է բարձրացնել զինվորների մարտական պատրաստականությունը, և հասկանում եմ, որ շատ խնդիրներ կարող են իրենց լուծումը գտնել մինչև զորակոչվելը: Եվ խնդրի լուծման համար տղաները հետևյալն առաջարկեցին. մինչև բանակ զորակոչվելը 11-րդ և 12-րդ դասարանների աշակերտների համար կազմակերպել 10 -օրյա կամ 12 -օրյա ծառայություն զորամասում: Դա հնարավորություն կտա նրանց ոչ միայն ծանոթանալ զինվորական առօրյային, այլև մասնակցություն ունենալ զինվորական ծառայությանը: Տղաների առաջարկությանը հավանություն տվեց նաև կապիտան Զ. Հունանյանը:

Կարծում ենք, որ նման միջոցառման արդյունավետությունը պարզելու համար կարելի է մի քանի փորձնական այցելություններ կատարել, ապա միայն որոշում ընդունել:

ՌՈՒԲԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Խորագիր՝ #22 (938) 7.06.2012 – 13.06.2012, Բանակ և հասարակություն